باورهای توحیدی علی(ع) در دعای کمیل - صفحه 24

قسمت 1

سلام

با وجود عدم اعتقادی که به این دعا و دعاهای مشابه دارم ولی به دلیل تعهدی که برای خودم قائل هستم مبنی بر تایپ کلیه ی فایل های استاد عباسمنش عزیز، متن کامل این فایل هم با احترام تقدیم میگردد:

متن کامل فایل “باورهای توحیدی علی (ع) در دعای کمیل” تقدیم به دوستان عزیز هم فرکانسی:

به نام خدای مهربان

سلام خدمت شما دوست عزیز

امروز میخوام در مورد یک دعای زیبا صحبت کنم. در مورد شخصیت حضرت علی (ع) صحبت خیلی خیلی زیاد شده. ما میدونیم چقدر این شخصیت شخصیت عظیم و بزرگ و برجسته ای هست. اما من فکر میکنم که اگر ما ترجمه ی فارسی دعای کمیل رو درک کنیم و بفهمیم، درک خیلی خیلی عمیق تری نسبت به باورهای حضرت علی (ع)، نسبت به ایمان حضرت علی (ع) و مهم تر از همه نسبت به دیدگاه توحیدی علی (ع) خواهیم داشت.

شاید تو این همه مطالعاتی که من کردم این دعا توحیدی ترین دعا بعد از کلام خدا باشه که تا حالا مکتوب شده و در دسترس هست. یعنی توحیدی ترین دعایی که بعد از کلام الله نوشته شده و میشه ازش استفاده کرد و هربار من این دعا رو میخونم ناخودآگاه اشک از چشمانم سرازیر میشه. اصلا عظمت نگاه علی (ع) به خداوند رو آدم وقتی می بینه، وقتی مطالعه میکنه، میفهمه که چقدر تونسته بزرگ فکر کنه، چقدر خوب خدا رو درک کرده، چقدر این انسان یگانه پرست بوده.

من اصلا قصد ندارم در مورد مسائل مذهبی صحبت کنم. اصلا نگاه من به دین نگاه متفاوتیه. از حضرت علی (ع) به عنوان امام اول شیعیان نمیخوام یاد کنم، یا به عنوان خلیفه ی چهارم اهل تسنن. نمیخوام اصلا وارد این بحث ها بشم که آقا این درسته، اون درسته، میخوام به عنوان یک شخصیت متفاوت ازش یاد کنم، به عنوان یک شخصیتی که خیلی خیلی خیلی خوب خدا رو درک کرده، خیلی خیلی میتونه به ما کمک کنه برای درک بهتر پروردگارمون و خواهش میکنم که دوستانی که این فایل رو نگاه میکنن چه دوستان اهل تسنن و چه دوستان شیعه ی ما بیشتر از اینکه بخوان در واقع نگاه های فرقه ای به حضرت علی (ع) داشته باشن به شخصیت علی (ع) فکر کنن که چقدر این انسان بزرگ بود. این بحث های فرقه ای رو، این داستان هایی که متاسفانه، متاسفانه تو جامعه ی ما به شدت باعث شده اسلام تضعیف بشه، باعث شده خودمون تضعیف کنیم خودمون رو، کنار بذاریم و نگاه عمیق تری داشته باشیم و من سعی میکنم که تو این برنامه این دعا رو با دقت بیشتری با همدیگه مرورش کنیم و ببینیم چقدر این دعا تحسین برانگیزه، چقدر این نگاه، نگاه تحسین برانگیزیه. با هم دعا رو شروع میکنیم:

خداوندا همانا از تو درخواست میکنم به مهربانیت که همه چیز را فرا گرفته و به نیرویت که بدان همه موجودات را مقهور ساخته ایی و هر موجودی در برابر آن خوار و خاکسار گشته ، و به جبروتت که بدان بر همه چیز چیره شده ایی و به ارجمندی ات که هیچ موجودی در برابر آن نیاستد و به بزرگیت که همه موجودات را پر کرده است و به فرمانروایی ات که بر فراز همه چیز قرار دارد و به ذاتت که پس از نیستی همه ی موجودات پاینده است و به نام هایت که همه ی کرانه هستی را پر کرده است و به دانایی ات که همه ی موجودات را فراگرفته و به روشنایی ذاتت که همه ی موجودات از او روشنایی یافته اند.

چقدر زیبا علی (ع) خداوند رو توصیف میکنه. چقدر قشنگ این نیرویی که جهان رو خلق کرده و داره مدیریت میکنه رو تعریف میکنه. یک نگاه متفاوت نسبت به خداوند، نسبت به الله، نسبت به رب و نسبت به ربوبیت. نگاه توحیدی. نگاه علی در این دعا نگاهیه که ابراهیم به خداوند داره. نگاهیه که تمام هستی، تمام قدرت، تمام حکمت، تمام علم در دستان یک نیرو هست، در دستان الله و در دستان خداونده.

از اینجا دعای خودشو شروع میکنه و چقدر زیباست. با هم ادامه میدیم:

ای روشنایی، ای بسیار پاک، ای ابتدای هر آغاز و ای سرانجام هر پایان

حضرت علی (ع) میخواد صحبت کنه، میخواد از خداوند بخواد که هدایتش کنه. حضرت علی (ع) خودش خوب آگاهه که اون یک انسانه، یک انسانی که رفتارهای انسان گونه داره و از خدای خودش میخواد (همونجوری که ابراهیم خواست) که اون رو هدایت کنه، به اون کمک کنه تا راه راست رو پیدا کنه. خودشو در مقابل پروردگارش عاجز میدونه و از خدا میخواد که هدایتش کنه همونجوری که ابراهیم وقتی که خدا رو میخواست پیدا کنه اول به آسمون نگاه کرد و اول خورشید رو به عنوان ربش انتخاب کرد و بعد که افول کرد گفت نه این رب من نیست، من افول کنندگان را دوست ندارم. بعد ماه رو و بعد ستارگان رو و بعد از خود خدا خواست که هدایتش کنه و خودش رو نشون بده و درک عمیق تری از رب بهش نشون بده.

در این قسمت هم حضرت علی (ع) درخواست میکنه از خداوند که کمکش کنه، که پاکش کنه، که هدایتش کنه و چقدر اینها پندآموزه برای ما، چقدر این حرفا مهمه، چقدر این نگاه قشنگه که علی اینطور داره با خدای خودش صحبت میکنه. امیدوارم که ازش استفاده کنیم، امیدوارم که ازش درس بگیریم. فریاد زدن اینکه من مسلمونم، من شیعه ام، من سنی ام، من به خدا اعتقاد دارم فایده نداره، در عمل باید نشون بدیم. فریاد زدن اینکه من طرفدار علی هستم، امام اول من علیه، خلیفه ی چهارم من علیه فایده نداره، باید ببینیم که چقدر داریم مثل اون عمل میکنیم، این داره تفاوت رو بین ما و دیگران ایجاد میکنه، نه فریاد زدن و نه داد و بیداد کردن و نه تبل توخالی بودن.

خداوندا بیامرز آن گناهانم که پرده پاکدامنی ها درد، خداوندا بیامرز آن گناهانم که عذاب و کیفر فرود آرد، خداوندا بیامرز آن گناهانم که نعمت ها را دگرگون سازد ، خداوندا بیامرز آن گناهانم که اجابت دعا باز دارد، خداوندا بیامرز آن گناهانم که بلا فرو بارد ، خداوندا بیامرز آن گناهانم که امید را قطع می کند، خداوندا بیامرز هر گناهی که کرده ام و هر خطایی که از من سر زده است.

چقدر زیباست، چقدر زیباست که علی (ع) درخواست میکنه که خداوند بیامرزتش. چقدر قشنگ انتخاب میکنه کلمات رو:

“گناهانی که امید رو قطع میکنه”

وقتی انسان در مسیر خطا حرکت میکنه دیگه امیدی به خداوند نداره. در مداری قرار میگیره که به خداوند دیگه امید نداره چون خدا رو باور نداره.

“خداوندا بیامرز آن گناهانی که نعمت ها را دگرگون میکنه، بیامرز گناهانی که من رو از راه درست بازمیداره، بیامرز آن گناهانی رو که پاکدامنی رو از من میگیره.”

چقدر این مفاهیم ارزشمنده. وقتی انسان در مسیر غلط، در مسیر اشتباه قرار میگیره دیگه بدیهی میشه براش اشتباه، دیگه اون حیا رو از دست میده، اون شرم رو از دست میده.

“بیامرز آن گناهانی رو که پرده ی پاکدامنی ها درد”

این نگاه نگاه قشنگیه. وقتی شما در مدار غلط قرار میگیرید، در مدار اشتباه قرار میگیرید، در اون مدار اشتباه فقط چیزای اشتباه وجود داره. وقتی که انسان افکار نامناسب داره، باورهای نامناسب داره، افکار بیمارگونه داره در مداری قرار میگیره که اتفاقات نامناسب براش به وجود میاد. شرم و حیاشو از دست میده، نعمت ها دگرگون شده ست در اون مدار و علی (ع) از خداوند طلب میکنه که بیامرزه این گناهانی که این اتفاقات رو بوجود میاره و باور داره که خداوند آمرزنده است و باور داره که خداوند بخشنده س وقبول داره که خداوند خیلی خیلی بزرگه که در ادامه ی دعا در مورد این موضوع صحبت میکنه بیشتر:

خداوندا همانا من با یاد تو به تو نزدیکی جویم و به وسیله ی تو از درگاهت شفاعت خواهم و به حق بخشندگی ات از تو درخواست می کنم که مرا به خودت نزدیک کنی و سپاست را بر من ارزانی داری و یاد خود را در دلم افکنی

چقدر این نگاه قشنگه. خواهش میکنم این قسمت رو با دقت و تامل بیشتری مطالعه کنید. علی (ع) از خدا میخواد که شفاعتشو بکنه، از خدا میخواد که به خودش نزدیک ترش کنه. ما راه رو گم کردیم که از غیر خدا میخوایم که شفاعت ما رو بکنه. ما راه رو گم کردیم. اگر پیرو علی هستیم، اگر ما اعتقاد داریم حضرت علی (ع) بهتر از هرکس دیگه ای قرآن رو درک کرده و فهمیده ازش تبعیت کنیم. حضرت علی (ع) پیامبر اکرم رو داشت اما در هیچ قسمتی از دعا از پیامبر نخواسته که بهش کمک کنه یا شفاعتشو کنه یا کمک کنه که نزدیک تر به خداوند بشه. حضرت علی (ع) در زمانی زندگی میکرد که پیامبر زنده بود، نزد پیامبر بزرگ شد، حضرت علی (ع) دختر پیامبر رو گرفت، شاید از هرکس دیگه ای به پیامبر نزدیک تر بود و پیامبر شخصی بود که مستقیما از خداوند پیام رو دریافت میکرد، ارتباط مستقیم با جبرئیل داشت، اما حضرت علی (ع) در هیچ قسمتی نه در نهج البلاغه و نه در دعای کمیل هرگز از پیامبر نخواسته که شفاعت کنه. چرا ما داریم این کار رو میکنیم؟

بارها و بارها خداوند در قرآن میگه هیچ کسی نیست که بتونه شفاعت شما رو بکنه غیر از خداوند و چقدر علی (ع) این موضوع رو خوب درک کرده. از خود خدا میخواد که کمکش کنه، از خود خدا میخواد که شفاعتش کنه. امیدوارم که این موضوع رو درک کنید. اگر مقام علی (ع) به این حد رسیده، اگر تا به این حد این مرد در جهان اعتبار کسب کرده به خاطر این دیدگاه توحیدیشه، به خاطر این تفکرشه، به خاطر این نگاهشه، به خاطر یگانه پرستیشه، به خاطر درک قشنگیه که از خداوند داشته.

خداوندا همانا از تو درخواست می کنم همانند درخواست فروتنی خوار و خاکسار که کار را بر من آسان گیری و به من رحم آوری، و مرا بدانچه بر من قسمت کرده ای خشنود و قانع گردانی و در همه حال فروتنم نمایی

حضرت علی (ع) مراقب غرورش هست، مراقب خودپرستی هست. از خدا کمک میخواد که همیشه یاد خودش رو در دل علی زنده نگه داره و در هر شرایطی فروتن و متواضع نگهش داره. یاد بگیریم. خداوندا کمک کن که همیشه یاد تو در دل ما باشه. کمک کن که متواضع باشیم. به قول قرآن هرگز با غرور بر روی زمین راه مرو. خدایا کمک کن که بدونیم هرآنچه که داریم ازآن توست. هرآنچه داریم مال توئه، تمام هستی و نیستی ما مال توئه و تو به ما دادی و این حق رو داری که از ما بگیری و تمام چیزایی که ما داریم از بین رفتنیه غیر از روح ما. تمام آنچه که ما در زندگی مادیمون جمع کردیم، تمام آنچه که در این جهان مادی هست همش از طرف توئه و همش از بین رفتنیه. خدایا کمک کن که بفهمیمت و متواضع باشیم.

خداوندا از تو درخواست می کنم همانند درخواست کسی که سخت تهی دست شده و خواسته اش را به گاه هجوم دشواری ها نزد تو آورده است و میل و رغبتش بدانچه نزد توست فزونی یافته است.

چقدر زیباست، چه مثال قشنگی میزنه، درخواستشو مثل کسی که تهیدست شده، فقیر شده ارائه میده. به قول قرآن: “یا أَیُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَى اللَّـهِ وَ اللَّـهُ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ” همه ی شما به الله فقیر هستید. حضرت علی (ع) یکی از ثروتمندترین مردان عرب بود، اون هرگز فقیر نبود. هیچکدوم از ائمه ی ما فقیر نبودند، فقیر به مال نبودند، فقیر به مادیات نبودند، اونا همه چی داشتند اما قانع بودند، قناعت میکردند، بسیار ثروتمند بودند. نخلستان های حضرت علی (ع) هنوز هم معروفه، اما قانع بود، اما فقیر به خدا بود. ما هممون به خداوند فقیریم، لحظه ای در رحمت خداوند بسته بشه ما نابود میشیم، همه ی جهان هستی نابود میشه، ما محتاج خداوندیم و باید اینو درک کنیم. ما باید احساس عجزمون رو نسبت به خداوند درک کنیم. هرچقدر که احساس عجز بیشتری داشته باشیم خداوند به ما مقام و مرتبت بالاتری میده. هرچقدر در مقابل خداوند عاجز تر باشیم در جهان اعتبار بیشتری داریم، مقام بالاتری داریم، منزلت بالاتری داریم. هرچقدر در مقابل خداوند سرکش باشیم در جهان خفیف تر و پست تریم. شخصیت حضرت علی (ع) ثابت میکنه که چقدر این انسان الان برتره، به خاطر اینکه در مقابل پروردگارش خاضعه، به خاطر اینکه خاشعه، به خاطر اینکه فروتنه، به خاطر اینکه عاجزه در مقابل پروردگارش و اینو درک میکنه.

خداوندا حکومت تو بزرگ و جایگاهت والاست و تدبیر تو نهان و فرمانت عیان است و قدرت تو چیره و توانایی ات نافذ و کاراست و گریز از فرمانروایی تو ناشدنی است، خداوندا برای گناهانم آمرزنده ایی و برای زشتی هایم پوشاننده ای و برای کردار زشتم کسی نیابم که آن را به کردار نیک گرداند مگر تو که معبودی جز تو نیست ، پاک و منزه ایی تو و به ستایش ات مشغولم.

خدایا همه ی ما همین ویژگی رو داریم، غیر از تو کسی نیست که آبروی ما رو نگه داره. چقدر شده ما خطاهایی کردیم که حقمون بوده که آبرومون بره اما خدا آبروی ما رو حفظ کرده. چقدر شده ما اشتباهاتی کردیم که حقمون بوده که بخاطر اشتباهمون بلا سرمون بیاد ولی خداوند به ما رحم کرده. خیلی جاها بوده که حقمون بوده که جواب بگیریم اما جواب نگرفتیم. این لطف پروردگار رو نشون میده. من یاد یکی از سمینارام میفتم، یکی از دوستانی که در انجمن NA عضو بود ومیگفت من یه جورایی با عدل خدا مشکل دارم. گفتم چرا مشکل داری؟ گفت ببین من در تمام زندگیم پست بودم، من در تمام زندگیم عوضی بودم، من به هیچ کسی تو زندگیم رحم نکردم، از همه دزدی کردم، به زنم به بچم، به پدر و مادر خودم رحم نکردم. اما خداوند منو پاک کرد، به من راه درست رو نشون داد. من هیچ جایی در زندگیم به کسی خوبی نکردم. من فقط یه انگل بودم تو جامعه که به همه ضربه زدم، چرا خدا به من کمک کرد؟ اگر خدا عادله نباید به من کمک میکرد. من باید تو اون جوب ها میمردم، باید کرم میذاشت بدن من، باید جنازه ی متعفن منو بعد از ماه ها از توی بیابون ها پیدا میکردن. اما من زنده ام، من راهمو پیدا کردم و سال هاست که پاک هستم. میگفت عدل خدا ایراد داره وگرنه من باید تاوان اشتباهاتمو خیلی خیلی زودتر از اینا میدادم، چرا به من لطف کرد؟ به خاطر فضل خداونده.

من بر خویشتن ستم کردم و از سر نادانی گستاخی نمودم و دلم آرام گرفت به اینکه از قدیم مرا یاد کرده ای و نعمت خود را بر من ارزانی داشته ای، خداوندا، سرورا بسا زشتی ها که آن را پوشاندی و بسا بلاهای گران که از من بگرداندی و بسا لغزش ها که مرا از آن نگاه داشتی و بسا ناگواری ها که از من راندی و بسا ستایش های زیبا که سزاوار آن نبودم و تو آن را بر سر زبان ها پراکنده ساختی.

به این میگن احساس عجز، به این میگن احساس ناتوانی در مقابل خداوند. علی (ع) با اون مقامش داره با خدای خودش اینجوری صحبت میکنه، ما چجوری داریم صحبت میکنیم؟ ما چه نگاهی داریم؟