شناسایی «ترمزهای مخفی ذهن» درباره ثروت - صفحه 125

با سلام و عرض ادب خدمت خانواده گرم و صمیمی استاد عباس منش

دیدگاه من از این چالش:

گاهی رابطه قرارداد متقابل از رابطه انسان‌ها با یکدیگر فراتر می‌رود و شامل رابطه انسان با خدا هم می‌شود. مثلاً خدای متعال می‌‌فرماید: ﴿إِنَّ اللَّـهَ اشْتَرى‏ مِنَ الْـمُؤْمِنینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَـهُمْ بِأَنَّ لَـهُمُ الْـجَنَّهَ﴾؛[1] من با بندگانم معامله می‌کنم و جان و مالشان را در مقابل بهشت می‌خرم.»

واضح است که خدا به ما احتیاجی ندارد تا با ما قراردادی ببندد و ما چیزی به او تقدیم کنیم؛ اما برای این‌که راهی برای تربیت و تکامل ما باز کند خود را به منزله موجودی قرار داده است که با انسان معامله می‌کند. یا می‌‌فرماید: ﴿هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلى‏ تِجارَهٍ تُنْجیکُمْ مِنْ عَذابٍ أَلیمٍ﴾؛ [2] آیا شما را به تجارتی راهنمایی کنم که شما را از عذاب ابدی نجات می‌دهد؟» آن تجارت چیست؟ می‌‌فرماید: ﴿تُؤْمِنُونَ بِاللَّـهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجاهِدُونَ فی‏ سَبیلِ اللَّـهِ بِأَمْوالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ﴾‏؛[3] به خدا ایمان بیاورید و در راه او با مال و جان جهاد کنید.»

خدای متعال برای این‌که در ما انگیزه انجام کار خوب ایجاد کند تا مستحق رحمت او شویم از این مفاهیم استفاده می‌‌کند. خداوند در این آیه شریفه، خود را به منزله مشتری که متقاضی است قرار می‌دهد و می‌گوید: «چه کسی می‌خواهد جان و مالش را به من بفروشد؟»

گاهی بر عکس حالت فوق، تعهد را ما شروع می‌کنیم. این تعهد انواعی دارد که دارای مفاهیمی شبیه به هم‌اند و عبارتند از: عهد، قسم و نذر.

اگر ما با انسان‌ها عهدی ببندیم ولی برخلاف تعهد عمل کنیم چه قدر زشت است؟! یعنی عام‌ترین و روشن‌ترین ارزش‌های اجتماعی و بهترین ارزش‌های عقلی را پایمال کرده‌ایم. در حقیقت معامله‌ای انجام داده‌ایم و بعد تقلب کرده‌ایم. این عمل بسیار زشت است، اما به هر حال یک نوع کار متقابلی است بین دو نفری که هم‌ عرض‌اند و او هم می‌تواند همین بلا را به سر ما بیاورد. من به او احتیاج دارم و او هم به من احتیاج دارد.

خدای متعال به باطن ما و به کارهای ما آگاه‌تر از خود ماست. حال اگر با چنین خدایی قراردادی ببندم که اگر فلان کار را کردی فلان عمل را انجام می‌دهم، ولی قصد تقلب داشته باشم یا بعداً در انجام تعهدم سهل انگاری کنم، این خیلی زشت است و در اصل پا به بخت خودم زده‌ایم پس خیانت کردن به خدا خیلی زشت‌تر از تخلفاتی است که انسان‌ها نسبت به یکدیگر می‌کنند.

وباید به شایستگی های خود ایمان داشته باشیم و خودمان را لایق پولدار شدن بدانیم، در غیر این صورت به هدفمان نخواهیم رسید.

وما در این چالش تقلب میکنیم و میگوییم خدایا به من ببخش تا به دیگران کمک کنم یعنی دیگران را واسطه عمل خود قرار میدهیم تا بخاطر آنها خدا برای ما کاری انجام دهد

این به این معنا هست که من به خودم اطمینان کامل ندارم.