باورهای توحیدی علی(ع) در دعای کمیل

قسمت 3

پس سرورا و صاحبا به حق ارجمندیت از روی راستی سوگند می خورم که اگر مرا در آتش، گویا و ناطق رها کنی هر آینه در میان دوزخیان به درگاهت شیون برآرم همانند شیون آرزومندان و همچون فریاد فریادخواهان به درگاهت فریاد برآورم و مانند عزیزگمشدگان بر تو بگریم و تو را هر کجا که باشی ندا دهم، کجایی ای سرپرست مومنان، ای نهایت آرمان عارفان، ای فریادرس فریادخواهان، ای محبوب دل راستگویان و ای معبود جهانیان، پاک و منزه ای تو ای معبودم و به ستایش تو مشغولم

خدایا شکرت بابت این دعای زیبایی که کمکمون کرده که ازش یاد بگیریم. حضرت علی میگه اگر من رو در دوزخ بندازی باز هم در همان آتش فریاد میزنم که کجایی ای معبود من؟ ای ولی من؟ ای سرور من؟ من به ستایش تو مشغولم حتی توی اون شرایط! میگه حتی اگه من تو این شرایطم قرار بگیرم بازم این دینمه، بازم این ایمانمه، بازم این باورمه. خدای من چقدر میتونیم به تو نزدیک بشیم که اگر فکر کنیم که تو عذابمون هم میدی به واسطه ی کردار خودمونه نه به واسطه ی بدی تو، نه به واسطه ی خشم تو، به واسطه ی رفتار خودمونه. باز هم به جایی برسیم مثل علی (ع) که در اون لحظات هم به ستایش تو مشغول باشیم. در ادامه قشنگ توضیح میده این موضوع رو:

آیا چنین است که تو در دوزخ بانگ بنده ای مسلمان را بشنوی که برای مخالفتش به بند کشیده شده و مزه کیفر آن را به خاطر نافرمانیش چشیده و به خاطر جرم و خطایش در میان طبقات آن زندانی شده است و حال آنکه او همچون بنده ای امیدوار به رحمتت شیون کند و با زبان یکتا پرستان تو را ندا دهد و به پروردگاری تو توسل جوید، سرورا چگونه در عذاب بماند حال آنکه به آنچه از بردباری تو گذشته امیدوار است یا چگونه آتش او را به درد آرد در حالی که به فضل و مهربانی تو دلبسته است، یا چگونه زبانه آتش او را بسوزاند در حالی که تو آوای او شنوی و جایگاهش ببینی، یا چگونه خروش شراره آتش او را فراگیرد و حال آنکه ناتوانی او را دانی یا چگونه در میان طبقات آتش پریشان ماند در حالی که تو راستی و صداقت او شناسی ، یا چگونه ماموران آتش او را به تندی رانند و حال آنکه تو را ندا دهد پروردگارا، یا چگونه برای رهایی از آتش به فضل تو امید بندد حال آنکه تواو را در آتش به حال خود واگذاری، هرگز چنین گمانی بر تو نرود و فضل و عطای تو اینسان شناخته نشده است و به آن نیکی و احسانی که نسبت به یکتاپرستان داشته ای همگون و همانند نیست، پس به یقین دانم که اگر فرمان تو بر این نمیرفت که ستیزندگانت را کیفر دهی و اگر حکم حتمی نمی راندی که بدخواهانت در آتش دوزخ جاودان مانند بی گمان آتش را سرد و سازگار می نمودی و برای کسی در آنجا نه جایگاهی بود و نه درگاهی، ولی تو که نام هایت پاک و منزه است، سوگند خورده ای که دوزخ را از آدمیان و پریان کافر انباشته سازی و بدخواهان را در آنجا ماندگار نمایی و تو که از حد ستایش والاتری، در آغاز چنین گفتی و به نعمت هایت بر بندگان منت نهادی که آیا مومنان با تبهکاران یکسانند، نه یکسان نیستند

بازهم علی (ع) از یکتاپرستی صحبت میکنه. علی (ع) بر این باوره با اون نگاهی که به خداوند داره و اون باوری که از خداوند داره، خداوند بنده ی یکتاپرستش رو در آتش دوزخ نمی افکند. خداوندی که فضل داره و رحمتش بر تمام جهان، خوان نعمتش برای تمام جهان گسترده شده، دلبندش رو، فرزندش رو، بنده ی خودش رو در آتش نمیندازه. این نگاه متفاوته. بله در مورد خداوند صحبت میکنه، میگه تو قول دادی، تو قسم خوردی که جهنم رو از کافران انس و جن پر میکنی به خاطر اینکه گفتی آیا مومنان و کافران با هم یکسانند؟ نه یکسان نیستند. بله تو قول دادی اینو اما در مورد منی که یک بنده ی یکتاپرست تو هستم، در مورد بقیه ی یکتاپرستان، در مورد بقیه ی مومنان یه همچین نگاهی من به تو ندارم، یه همچین باوری نسبت به تو ندارم. این نگاه ما به خداوند باشه که خداوند رو خیلی عظیم، خیلی بزرگ ببینیم، خودمون رو خیلی کوچیک ببینیم در مقابل خداوند. اما خداوند وعده داده که جای مومنان، جای یکتاپرستان بهشته، نگران چیزی نباش. ما نمیتونیم با ترس از خداوند عاشق خداوند بشیم، ما نمیتونیم با ترس از خداوند خدا رو بپرستیم. عشق به خداوند با ترس به وجود نمیاد، ترس گناه بیشتر رو به وجود میاره. نمیتونی که با ترس خداوند خداپرست بشی، یکتاپرست بشی. خدا ترس نداره “انی اخاف من مقام ربه” من از مقام پروردگارم میترسم، نه خودش. خدا ترس نداره، خدا عشق مطلقه.

اگر من یا هرکس دیگه ای در اون دنیا به جهنم بریم به خاطر اعمال و رفتار خودمونه. جهنم چیه؟ جهنم چیزی نیست غیر از قطع رابطه یا دوری از رابطه ی ما با پروردگار خودمون. جهنم اون لحظه ای هست که تو دستتو روی گلوی خودت میذاری و شریان انرژی بخش حیات رو از خودت قطع میکنی. چه احساسی داری؟ این جهنم توئه، این جهنم جهانه، این جهنم اون دنیاس. یه نفر اگه با زور گلوی شما رو بگیره چه احساسی دارید؟ چه احساس وحشتناکی رو تجربه می کنید؟ این همون اتفاقیه که در جهنم برای افراد میفته. خداوند کسی رو عذاب نمیکنه، وقتی رابطه ی ما با خداوند قطع میشه، وقتی بین ما و مبدا هستی و منبع جهان هستی فاصله میفته این دوری جهنم رو برای ما ایجاد میکنه. این جهنم یک جهنم خودساخته هست، نه چیزی که خداوند ما رو بندازه توی آتیش. مثل کسی می مونه که عاشقش باشی، دوسش داشته باشی، بمیری براش و اون تو رو ترک کنه و از زندگی تو بره بیرون، چه جهنمی برات بوجود میاد؟ وقتی که ما یکی رو خیلی دوست داشته باشیم، خیلی خیلی براش ارزش قائل باشیم، بعد اون ما رو ترک کنه از پیش ما بره چه اتفاقی برای ما میفته؟ چه جهنمی رو بوجود میاریم؟ آیا اون برای ما جهنم بوجود میاره یا خودمون برای خودمون بوجود میاریم؟ جواب اینه که خودمون برای خودمون بوجود میاریم این جهنم رو، این جهنمی نیست که اون برای ما بوجود بیاره. در اون دنیا هم وقتی رابطه ی ما با خداوند قطع باشه اون دنیا ما تنهاییم، ما بی کسیم. این تنهایی و این طردشدگی و این بی کسی جهنم رو برای ما به وجود میاره، نه اینکه خدا ما رو عذاب کنه، خودمون خودمونو عذاب میکنیم. اما کسی که به خدا ایمان داره، کسی که به یگانگی خدا ایمان داره، کسی که رفتارهاش، اعمالش داره این رو نشون میده نه فقط گفتارش، هم این دنیا خداوند رو تو وجودش داره و داره آرام زندگی میکنه هم اون دنیا. تنها ملاک یک مومن از دیدگاه عباسمنش آرامششه. “الا بذکرالله تطمئن القلوب” تنها معیاری که من میتونم بفهمم که چقدر من امروز به خدا نزدیک بودم اینه که من چقدر آرامش داشتم امروز؟ این تنها معیاریه که من حداقل میتونم درک کنم. اگر من در زندگیم آرامم، اگر ترس ندارم، اگر نگرانی ندارم، اگر خشم ندارم، اگر امیدوارم، اگر عشق دارم، اگر ایمان دارم، اگر آرامش دارم، من با خدای خودم در رابطه هستم، من با خدای خودم هماهنگ هستم، من با انرژی مبدا جهان هستی هماهنگ و همسو هستم. وقتی که من با خدای خودم رابطه نداشته باشم، من عصبانیم، من خشمگینم، من گریانم، من افسرده ام، من تنهام، من در همین جهان جهنم رو تجربه میکنم وقتی که رابطه ی خودمو با خدا قطع میکنم. اون کاری با من نمیکنه، من دارم این کار رو با خودم انجام میدم. این شکل کوچیکی از قطع شدن رابطه در اون دنیاس.

معبودا و سرورا به حق نیرویی که تقدیر کرده ای و فرمانی که حتمی نمودی و بر هرکس راندی چیره شدی، از تو درخواست می کنم که در همین شب و همین ساعت بر من ببخشی هر خطایی که انجام داده ام و هر گناهی که مرتکب شده ام و هر زشت و ناروایی که نهان نموده ام و هر نادانی که کرده ام خواه مخفی و نهانش داشته ام و یا آشکار و عیانش ساخته ام و هر کژی که به نویسندگان گران پایه ات یعنی فرشتگان فرمان دادی که آن را یاداشت کنند، همان فرشتگانی که بر گماشتی تا هر چه از من سر زند ثبت کنند و آنان را همراه اعضایم گواهانی بر من ساختی و علاوه بر آن خود نیز مراقب من بودی و گواه چیزهایی شدی که بر آنها پوشیده بوده است و تو با مهربانی خود آنها را نهان داشتی و با فضل خود آن را پوشاندی

خدایا ما هم از تو درخواست میکنیم که از خطای ما بگذری، از گناهان ما دربگذری، ما رو هدایت کنی به راه راست، به راه کسانی که به آنها نعمت دادی، نه کسانی که بر آنها غضب کردی و نه گمراهان. خدایا ازت میخوام که کمکمون کنی، به ما کمک کنی که خودمونو پیدا کنیم، تو رو درک کنیم، نگاه قشنگ تری به تو داشته باشیم، نعمت هایی که به ما دادی رو فراموش نکنیم، ازت میخوایم که به ما راه صواب رو نشون بدی، راه خیر و برکت رو نشون بدی، ازت میخوایم که خودتو تو دل ما جا کنی، ازت میخوایم که همونجوری که از بچگی تا الان ما رو هدایت کردی، ما رو بزرگ کردی، از الان به بعد هم هدایتمون کنی و ببخشی ما رو، عصیان گری مونو ببخشی، بی معرفتی مونو ببخشی، ناسپاسی مونو ببخشی، ازت کمک میخوایم. ما به تو محتاجیم، همه ی جهان به تو محتاجند و تو عزیزی و عظیمی. ازت میخوام که کمکمون کنی.

و از تو درخواست می کنم که بهره ی مرا از هر چیزی که فرو فرستی و یا احسانی که بنمایی یا نیکی هایی که پخش کنی یا رزقی که بگستری یا گناهی که بیامرزی و یا کژی یا خطایی که بپوشانی فراوان کنی، پروردگارا پروردگارا پروردگارا معبودا و سرورا و صاحبا و ای مالک من، ای آنکه اختیارم به دست اوست ای دانا به پریشانی و بی نوایی ام، ای آگاه بر فقر و نداری ام، پروردگارا پروردگارا پروردگارا به حق خودت و به ذات پاک تو و به برترین نام ها و صفاتت از تو درخواست می کنم که روزان و شبان مرا به یادت آباد سازی و به خدمتت پیوسته داری و اعمالم پذیری تا کردارم و گفتارم همه یک جهت برای تو باشد و حالم همواره در خدمت تو، سرورا ای آنکه به تو تکیه دارم، ای که به سوی تو از حال زارم شکایت برم، پروردگارا پروردگارا پروردگارا اعضایم را بر انجام خدمتت نیرومند ساز و دلم را بر عزم و آهنگت قوی دار، و در بیم از مقامت به من جهد و تلاش بخش و در پیوستگی خدمتت مداومت ده تا در میدان های پیشتازان به سویت ره سپرم و در میان شتابندگان به درگاهت شتابم و در میان دلباختگان مقام قرب تو دل گشایم و همچون مخلصان به درگاهت نزدیک شوم و همانند یقین کنندگان از تو بترسم و در جوار رحمت تو همراه با مومنان در یک جا گرد آیم.

خدایا به ما کمک کن، خدایا به ما رزق بده، به ما سلامتی بده، به ما خوشبختی بده. خدایا ما به هرچی که تو داری فقیریم. داستان موسی یادم میاد این موقع، سوره قصص آیه 25، داستان موسی، مردی که در کاخ فرعون دعوا میکنه، درگیری ایجاد میکنه، با مشت میزنه یکی از سربازان فرعون رو میکشه و فرار میکنه و در بدبختی و در مشکلات سپری میکنه زندگی رو و یک جایی در آیه 25 سوره ی قصص فریاد میزنه خداوندا به هر خیری که از تو به من برسه من فقیرم، من محتاجم، و از اونجا بود و از این احساس بود، از این نیاز بود و از این درخواست بود که خداوند به موسی هرآنچه که خواست رو اعطا کرد. خداوندا ما هم مثل موسی، ما هم مثل علی به آنچه که تو داری نیازمند و محتاجیم، به هر خیری که از تو به ما برسه محتاجیم، به ما بده از خیر و نعمتت، از رزق و سلامتیت، یاد خودتو در دل ما زنده نگه دار. خدایا ما رو کمک کن، خدایا ما محتاج تو ایم، ما محتاج و نیازمند تو ایم، دست ما رو بگیر، خدایا ما رو هرگز به حال خودمون وامگذار، ما عصیانگریم. خدایا اگر ما کار اشتباهی کردیم قبل از اینکه این اشتباه رو ادامه بدیم گوشمون رو بپیچون، اشکال نداره این درد رو تحمل میکنیم بخاطر اینکه راه خطا رو ادامه ندیم. خدایا هرکجا دیدی داریم از مسیر دور میشیم گوشمونو محکم تر ببپیچون که بفهمیم. ما رو هرگز به حال خودمون وامگذار.

خداوندا هر که بد من خواهد بد او خواه و هر که به نیرنگ با من خواست به تدبیر خویش گرفتار کن و مرا در برخورداری از بهره ات در شمار بهترین بندگان خود قرار ده و در مقام و مرتبه ات جایگاهم را نزدیکتر از ایشان کن و تقرب من را در پیشگاهت مخصوص تر از آنان قرار ده و بی گمان چنین مقامی بدست نیاید مگر به فضل تو و بخشش و بزرگواریت را بر من ارزانی دار و به حق بزرگواریت به من لطف فرما و به حق مهربانیت مرا نگه دار و زبانم را به یاد خود گویا و دلم را به دوستی ات بی تاب گردان و به نیکی اجابت خود بر من منت نه و لغزشم نادیده گیر و گناهم بیامرز که همانا پرستش خود را بر بندگان واجب کرده ای و آنها را به دعایت فرمان داده ای و اجابت آن را ضمانت کرده ای.

خدایا خودت اجابت دعای ما رو ضمانت کردی. چقدر این جمله قشنگه: “و اذا سالک عبادی انی فانی قریب” من اجابت کننده ی درخواست هرکسی هستم که درخواست کنه به شرط اینکه به من ایمان بیاره و اون هم منو اجابت کنه. خدا ازت درخواست میکنیم با ایمان، با این باور که اجابت میکنی. دوست من اگر میخوای درخواست هات اجابت بشه باید باور داشته باشی که اجابت میشه، باید خدا رو به اندازه ی درخواست هات باور کنی، باید باور کنی که زورش میرسه که اجابت کنه، باید باور کنی که قدرتش رو داره، اون وقته که اجابت میشه. اما اگر دعا میکنی، اگر درخواست میکنی ولی خودتم باور نداری که خدا بتونه این کار رو برات انجام بده، نه به خاطر اینکه نتونه به خاطر اینکه در باور تو نمی گنجه درخواستت اجابت نمیشه. اگر برای علی (ع) این کار رو انجام داد بخاطر اینکه اون باور داشت که خداوند میتونه اونو نزدیک تر و نزدیک تر بکنه، میتونه از افراد خاص روزگار کنه. خداوند رو باور داشت، قدرتش رو باور داشت، لطفش رو باور داشت، اجابت دعا رو باور داشت و جواب گرفت. اگر میخوای جواب بگیری باید باورش کنی. حضرت علی (ع) در نامه ی 31 به امام حسن در نهج البلاغه هم اینو میگه که اجابت پروردگار به اندازه ی نیت توئه، به اندازه ی باور توئه، چقدر باورش میکنی؟ همون اندازه جواب میده، نه کمتر نه بیشتر، این راه زندگیه، این راه و رسم خداونده. هرچقدر باورش کنی همونقدر جواب میگیری. خدا رو باور کن هیچ کس دیگه رو باور نکن، نه کسی که تهدیدت میکنه، نه کسی که میگه پدرتو درمیارم، پوستتو میکنم، زیرآبتو میرنم، از کار اخراجت میکنم، بدبختت میکنم، اونو باور نکن، اون هیچ قدرتی نداره، هرچقدر مقام تو این دنیا داشته باشه، رئیس فلان قسمت باشه، ثروتمند فلان مملکت باشه، اون هیچگونه قدرتی نداره در زندگی تو، باورش نکن. اما خداوند رو باور کن که وعده داده و قول داده که دعای تو رو اجابت میکنه، اگر باورش کنی آن چیزی نیست که نتونی به دستش بیاری، هرچیزی رو که بخوای بهت میده اما به اندازه ی باور خودت نه بیشتر.

پروردگارا رو به سوی تو دارم و به سوی مهربانی تو دست نیاز دراز کرده ام پس سوگند به عزت و شکوهت که دعایم اجابت فرما و مرا به آرزویم برسان و از فضل خود نومیدم مگردان، مرا از گزند دشمنانم خواه پریان و خواه آدمیان برهان ای آنکه زود از بندگانت خشنود شوی بیامرز کسی را که برگ و نوایی جز دعا ندارد و همانا تو هر چه خواهی آن کنی ای آنکه نام او دارو و یاد او درمان و فرمانبرداری او توانگری و بی نیازی است، رحم آور بر کسی که سرمایه ای جز امید و سلاحی جز گریه ندارد ای تمام کننده نعمت ها، ای رفع کننده کیفرها، ای روشنایی وحشت زدگان در تاریکی ها، ای دانای نیاموخته، بر محمد و پیروان محمد درود فرست و با من آنگونه رفتار کن که تو را سزد و درود خدا بر فرستاده و پیشوایان فرخنده ی خاندانش باد و سلام فراوان خدا بر ایشان باد

خدایا شکرت، خدایا شکرت به خاطر اینهمه نعمتی که به ما دادی، به خاطر این کتاب قرآن، به خاطر این علی (ع)، به خاطر پیامبرت که بر ما فرستادی، خدایا شکرت. خدایا ازت درخواست میکنیم که ما رو کمک کنی چون چیزی غیر از این از تو توی ذهنمون نداریم، چون چیزی غیر از عشق نمیشناسیم از تو، چون سراغ دیگه ای ازت نداریم، چون سلاح دیگه ای نداریم جز دعا، چون ابزار دیگه ای نداریم جز درخواست. خودت کمکمون کن، خودت دستمونو بگیر.

پایان

قسمت 1

سلام

با وجود عدم اعتقادی که به این دعا و دعاهای مشابه دارم ولی به دلیل تعهدی که برای خودم قائل هستم مبنی بر تایپ کلیه ی فایل های استاد عباسمنش عزیز، متن کامل این فایل هم با احترام تقدیم میگردد:

متن کامل فایل “باورهای توحیدی علی (ع) در دعای کمیل” تقدیم به دوستان عزیز هم فرکانسی:

به نام خدای مهربان

سلام خدمت شما دوست عزیز

امروز میخوام در مورد یک دعای زیبا صحبت کنم. در مورد شخصیت حضرت علی (ع) صحبت خیلی خیلی زیاد شده. ما میدونیم چقدر این شخصیت شخصیت عظیم و بزرگ و برجسته ای هست. اما من فکر میکنم که اگر ما ترجمه ی فارسی دعای کمیل رو درک کنیم و بفهمیم، درک خیلی خیلی عمیق تری نسبت به باورهای حضرت علی (ع)، نسبت به ایمان حضرت علی (ع) و مهم تر از همه نسبت به دیدگاه توحیدی علی (ع) خواهیم داشت.

شاید تو این همه مطالعاتی که من کردم این دعا توحیدی ترین دعا بعد از کلام خدا باشه که تا حالا مکتوب شده و در دسترس هست. یعنی توحیدی ترین دعایی که بعد از کلام الله نوشته شده و میشه ازش استفاده کرد و هربار من این دعا رو میخونم ناخودآگاه اشک از چشمانم سرازیر میشه. اصلا عظمت نگاه علی (ع) به خداوند رو آدم وقتی می بینه، وقتی مطالعه میکنه، میفهمه که چقدر تونسته بزرگ فکر کنه، چقدر خوب خدا رو درک کرده، چقدر این انسان یگانه پرست بوده.

من اصلا قصد ندارم در مورد مسائل مذهبی صحبت کنم. اصلا نگاه من به دین نگاه متفاوتیه. از حضرت علی (ع) به عنوان امام اول شیعیان نمیخوام یاد کنم، یا به عنوان خلیفه ی چهارم اهل تسنن. نمیخوام اصلا وارد این بحث ها بشم که آقا این درسته، اون درسته، میخوام به عنوان یک شخصیت متفاوت ازش یاد کنم، به عنوان یک شخصیتی که خیلی خیلی خیلی خوب خدا رو درک کرده، خیلی خیلی میتونه به ما کمک کنه برای درک بهتر پروردگارمون و خواهش میکنم که دوستانی که این فایل رو نگاه میکنن چه دوستان اهل تسنن و چه دوستان شیعه ی ما بیشتر از اینکه بخوان در واقع نگاه های فرقه ای به حضرت علی (ع) داشته باشن به شخصیت علی (ع) فکر کنن که چقدر این انسان بزرگ بود. این بحث های فرقه ای رو، این داستان هایی که متاسفانه، متاسفانه تو جامعه ی ما به شدت باعث شده اسلام تضعیف بشه، باعث شده خودمون تضعیف کنیم خودمون رو، کنار بذاریم و نگاه عمیق تری داشته باشیم و من سعی میکنم که تو این برنامه این دعا رو با دقت بیشتری با همدیگه مرورش کنیم و ببینیم چقدر این دعا تحسین برانگیزه، چقدر این نگاه، نگاه تحسین برانگیزیه. با هم دعا رو شروع میکنیم:

خداوندا همانا از تو درخواست میکنم به مهربانیت که همه چیز را فرا گرفته و به نیرویت که بدان همه موجودات را مقهور ساخته ایی و هر موجودی در برابر آن خوار و خاکسار گشته ، و به جبروتت که بدان بر همه چیز چیره شده ایی و به ارجمندی ات که هیچ موجودی در برابر آن نیاستد و به بزرگیت که همه موجودات را پر کرده است و به فرمانروایی ات که بر فراز همه چیز قرار دارد و به ذاتت که پس از نیستی همه ی موجودات پاینده است و به نام هایت که همه ی کرانه هستی را پر کرده است و به دانایی ات که همه ی موجودات را فراگرفته و به روشنایی ذاتت که همه ی موجودات از او روشنایی یافته اند.

چقدر زیبا علی (ع) خداوند رو توصیف میکنه. چقدر قشنگ این نیرویی که جهان رو خلق کرده و داره مدیریت میکنه رو تعریف میکنه. یک نگاه متفاوت نسبت به خداوند، نسبت به الله، نسبت به رب و نسبت به ربوبیت. نگاه توحیدی. نگاه علی در این دعا نگاهیه که ابراهیم به خداوند داره. نگاهیه که تمام هستی، تمام قدرت، تمام حکمت، تمام علم در دستان یک نیرو هست، در دستان الله و در دستان خداونده.

از اینجا دعای خودشو شروع میکنه و چقدر زیباست. با هم ادامه میدیم:

ای روشنایی، ای بسیار پاک، ای ابتدای هر آغاز و ای سرانجام هر پایان

حضرت علی (ع) میخواد صحبت کنه، میخواد از خداوند بخواد که هدایتش کنه. حضرت علی (ع) خودش خوب آگاهه که اون یک انسانه، یک انسانی که رفتارهای انسان گونه داره و از خدای خودش میخواد (همونجوری که ابراهیم خواست) که اون رو هدایت کنه، به اون کمک کنه تا راه راست رو پیدا کنه. خودشو در مقابل پروردگارش عاجز میدونه و از خدا میخواد که هدایتش کنه همونجوری که ابراهیم وقتی که خدا رو میخواست پیدا کنه اول به آسمون نگاه کرد و اول خورشید رو به عنوان ربش انتخاب کرد و بعد که افول کرد گفت نه این رب من نیست، من افول کنندگان را دوست ندارم. بعد ماه رو و بعد ستارگان رو و بعد از خود خدا خواست که هدایتش کنه و خودش رو نشون بده و درک عمیق تری از رب بهش نشون بده.

در این قسمت هم حضرت علی (ع) درخواست میکنه از خداوند که کمکش کنه، که پاکش کنه، که هدایتش کنه و چقدر اینها پندآموزه برای ما، چقدر این حرفا مهمه، چقدر این نگاه قشنگه که علی اینطور داره با خدای خودش صحبت میکنه. امیدوارم که ازش استفاده کنیم، امیدوارم که ازش درس بگیریم. فریاد زدن اینکه من مسلمونم، من شیعه ام، من سنی ام، من به خدا اعتقاد دارم فایده نداره، در عمل باید نشون بدیم. فریاد زدن اینکه من طرفدار علی هستم، امام اول من علیه، خلیفه ی چهارم من علیه فایده نداره، باید ببینیم که چقدر داریم مثل اون عمل میکنیم، این داره تفاوت رو بین ما و دیگران ایجاد میکنه، نه فریاد زدن و نه داد و بیداد کردن و نه تبل توخالی بودن.

خداوندا بیامرز آن گناهانم که پرده پاکدامنی ها درد، خداوندا بیامرز آن گناهانم که عذاب و کیفر فرود آرد، خداوندا بیامرز آن گناهانم که نعمت ها را دگرگون سازد ، خداوندا بیامرز آن گناهانم که اجابت دعا باز دارد، خداوندا بیامرز آن گناهانم که بلا فرو بارد ، خداوندا بیامرز آن گناهانم که امید را قطع می کند، خداوندا بیامرز هر گناهی که کرده ام و هر خطایی که از من سر زده است.

چقدر زیباست، چقدر زیباست که علی (ع) درخواست میکنه که خداوند بیامرزتش. چقدر قشنگ انتخاب میکنه کلمات رو:

“گناهانی که امید رو قطع میکنه”

وقتی انسان در مسیر خطا حرکت میکنه دیگه امیدی به خداوند نداره. در مداری قرار میگیره که به خداوند دیگه امید نداره چون خدا رو باور نداره.

“خداوندا بیامرز آن گناهانی که نعمت ها را دگرگون میکنه، بیامرز گناهانی که من رو از راه درست بازمیداره، بیامرز آن گناهانی رو که پاکدامنی رو از من میگیره.”

چقدر این مفاهیم ارزشمنده. وقتی انسان در مسیر غلط، در مسیر اشتباه قرار میگیره دیگه بدیهی میشه براش اشتباه، دیگه اون حیا رو از دست میده، اون شرم رو از دست میده.

“بیامرز آن گناهانی رو که پرده ی پاکدامنی ها درد”

این نگاه نگاه قشنگیه. وقتی شما در مدار غلط قرار میگیرید، در مدار اشتباه قرار میگیرید، در اون مدار اشتباه فقط چیزای اشتباه وجود داره. وقتی که انسان افکار نامناسب داره، باورهای نامناسب داره، افکار بیمارگونه داره در مداری قرار میگیره که اتفاقات نامناسب براش به وجود میاد. شرم و حیاشو از دست میده، نعمت ها دگرگون شده ست در اون مدار و علی (ع) از خداوند طلب میکنه که بیامرزه این گناهانی که این اتفاقات رو بوجود میاره و باور داره که خداوند آمرزنده است و باور داره که خداوند بخشنده س وقبول داره که خداوند خیلی خیلی بزرگه که در ادامه ی دعا در مورد این موضوع صحبت میکنه بیشتر:

خداوندا همانا من با یاد تو به تو نزدیکی جویم و به وسیله ی تو از درگاهت شفاعت خواهم و به حق بخشندگی ات از تو درخواست می کنم که مرا به خودت نزدیک کنی و سپاست را بر من ارزانی داری و یاد خود را در دلم افکنی

چقدر این نگاه قشنگه. خواهش میکنم این قسمت رو با دقت و تامل بیشتری مطالعه کنید. علی (ع) از خدا میخواد که شفاعتشو بکنه، از خدا میخواد که به خودش نزدیک ترش کنه. ما راه رو گم کردیم که از غیر خدا میخوایم که شفاعت ما رو بکنه. ما راه رو گم کردیم. اگر پیرو علی هستیم، اگر ما اعتقاد داریم حضرت علی (ع) بهتر از هرکس دیگه ای قرآن رو درک کرده و فهمیده ازش تبعیت کنیم. حضرت علی (ع) پیامبر اکرم رو داشت اما در هیچ قسمتی از دعا از پیامبر نخواسته که بهش کمک کنه یا شفاعتشو کنه یا کمک کنه که نزدیک تر به خداوند بشه. حضرت علی (ع) در زمانی زندگی میکرد که پیامبر زنده بود، نزد پیامبر بزرگ شد، حضرت علی (ع) دختر پیامبر رو گرفت، شاید از هرکس دیگه ای به پیامبر نزدیک تر بود و پیامبر شخصی بود که مستقیما از خداوند پیام رو دریافت میکرد، ارتباط مستقیم با جبرئیل داشت، اما حضرت علی (ع) در هیچ قسمتی نه در نهج البلاغه و نه در دعای کمیل هرگز از پیامبر نخواسته که شفاعت کنه. چرا ما داریم این کار رو میکنیم؟

بارها و بارها خداوند در قرآن میگه هیچ کسی نیست که بتونه شفاعت شما رو بکنه غیر از خداوند و چقدر علی (ع) این موضوع رو خوب درک کرده. از خود خدا میخواد که کمکش کنه، از خود خدا میخواد که شفاعتش کنه. امیدوارم که این موضوع رو درک کنید. اگر مقام علی (ع) به این حد رسیده، اگر تا به این حد این مرد در جهان اعتبار کسب کرده به خاطر این دیدگاه توحیدیشه، به خاطر این تفکرشه، به خاطر این نگاهشه، به خاطر یگانه پرستیشه، به خاطر درک قشنگیه که از خداوند داشته.

خداوندا همانا از تو درخواست می کنم همانند درخواست فروتنی خوار و خاکسار که کار را بر من آسان گیری و به من رحم آوری، و مرا بدانچه بر من قسمت کرده ای خشنود و قانع گردانی و در همه حال فروتنم نمایی

حضرت علی (ع) مراقب غرورش هست، مراقب خودپرستی هست. از خدا کمک میخواد که همیشه یاد خودش رو در دل علی زنده نگه داره و در هر شرایطی فروتن و متواضع نگهش داره. یاد بگیریم. خداوندا کمک کن که همیشه یاد تو در دل ما باشه. کمک کن که متواضع باشیم. به قول قرآن هرگز با غرور بر روی زمین راه مرو. خدایا کمک کن که بدونیم هرآنچه که داریم ازآن توست. هرآنچه داریم مال توئه، تمام هستی و نیستی ما مال توئه و تو به ما دادی و این حق رو داری که از ما بگیری و تمام چیزایی که ما داریم از بین رفتنیه غیر از روح ما. تمام آنچه که ما در زندگی مادیمون جمع کردیم، تمام آنچه که در این جهان مادی هست همش از طرف توئه و همش از بین رفتنیه. خدایا کمک کن که بفهمیمت و متواضع باشیم.

خداوندا از تو درخواست می کنم همانند درخواست کسی که سخت تهی دست شده و خواسته اش را به گاه هجوم دشواری ها نزد تو آورده است و میل و رغبتش بدانچه نزد توست فزونی یافته است.

چقدر زیباست، چه مثال قشنگی میزنه، درخواستشو مثل کسی که تهیدست شده، فقیر شده ارائه میده. به قول قرآن: “یا أَیُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَى اللَّـهِ وَ اللَّـهُ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ” همه ی شما به الله فقیر هستید. حضرت علی (ع) یکی از ثروتمندترین مردان عرب بود، اون هرگز فقیر نبود. هیچکدوم از ائمه ی ما فقیر نبودند، فقیر به مال نبودند، فقیر به مادیات نبودند، اونا همه چی داشتند اما قانع بودند، قناعت میکردند، بسیار ثروتمند بودند. نخلستان های حضرت علی (ع) هنوز هم معروفه، اما قانع بود، اما فقیر به خدا بود. ما هممون به خداوند فقیریم، لحظه ای در رحمت خداوند بسته بشه ما نابود میشیم، همه ی جهان هستی نابود میشه، ما محتاج خداوندیم و باید اینو درک کنیم. ما باید احساس عجزمون رو نسبت به خداوند درک کنیم. هرچقدر که احساس عجز بیشتری داشته باشیم خداوند به ما مقام و مرتبت بالاتری میده. هرچقدر در مقابل خداوند عاجز تر باشیم در جهان اعتبار بیشتری داریم، مقام بالاتری داریم، منزلت بالاتری داریم. هرچقدر در مقابل خداوند سرکش باشیم در جهان خفیف تر و پست تریم. شخصیت حضرت علی (ع) ثابت میکنه که چقدر این انسان الان برتره، به خاطر اینکه در مقابل پروردگارش خاضعه، به خاطر اینکه خاشعه، به خاطر اینکه فروتنه، به خاطر اینکه عاجزه در مقابل پروردگارش و اینو درک میکنه.

خداوندا حکومت تو بزرگ و جایگاهت والاست و تدبیر تو نهان و فرمانت عیان است و قدرت تو چیره و توانایی ات نافذ و کاراست و گریز از فرمانروایی تو ناشدنی است، خداوندا برای گناهانم آمرزنده ایی و برای زشتی هایم پوشاننده ای و برای کردار زشتم کسی نیابم که آن را به کردار نیک گرداند مگر تو که معبودی جز تو نیست ، پاک و منزه ایی تو و به ستایش ات مشغولم.

خدایا همه ی ما همین ویژگی رو داریم، غیر از تو کسی نیست که آبروی ما رو نگه داره. چقدر شده ما خطاهایی کردیم که حقمون بوده که آبرومون بره اما خدا آبروی ما رو حفظ کرده. چقدر شده ما اشتباهاتی کردیم که حقمون بوده که بخاطر اشتباهمون بلا سرمون بیاد ولی خداوند به ما رحم کرده. خیلی جاها بوده که حقمون بوده که جواب بگیریم اما جواب نگرفتیم. این لطف پروردگار رو نشون میده. من یاد یکی از سمینارام میفتم، یکی از دوستانی که در انجمن NA عضو بود ومیگفت من یه جورایی با عدل خدا مشکل دارم. گفتم چرا مشکل داری؟ گفت ببین من در تمام زندگیم پست بودم، من در تمام زندگیم عوضی بودم، من به هیچ کسی تو زندگیم رحم نکردم، از همه دزدی کردم، به زنم به بچم، به پدر و مادر خودم رحم نکردم. اما خداوند منو پاک کرد، به من راه درست رو نشون داد. من هیچ جایی در زندگیم به کسی خوبی نکردم. من فقط یه انگل بودم تو جامعه که به همه ضربه زدم، چرا خدا به من کمک کرد؟ اگر خدا عادله نباید به من کمک میکرد. من باید تو اون جوب ها میمردم، باید کرم میذاشت بدن من، باید جنازه ی متعفن منو بعد از ماه ها از توی بیابون ها پیدا میکردن. اما من زنده ام، من راهمو پیدا کردم و سال هاست که پاک هستم. میگفت عدل خدا ایراد داره وگرنه من باید تاوان اشتباهاتمو خیلی خیلی زودتر از اینا میدادم، چرا به من لطف کرد؟ به خاطر فضل خداونده.

من بر خویشتن ستم کردم و از سر نادانی گستاخی نمودم و دلم آرام گرفت به اینکه از قدیم مرا یاد کرده ای و نعمت خود را بر من ارزانی داشته ای، خداوندا، سرورا بسا زشتی ها که آن را پوشاندی و بسا بلاهای گران که از من بگرداندی و بسا لغزش ها که مرا از آن نگاه داشتی و بسا ناگواری ها که از من راندی و بسا ستایش های زیبا که سزاوار آن نبودم و تو آن را بر سر زبان ها پراکنده ساختی.

به این میگن احساس عجز، به این میگن احساس ناتوانی در مقابل خداوند. علی (ع) با اون مقامش داره با خدای خودش اینجوری صحبت میکنه، ما چجوری داریم صحبت میکنیم؟ ما چه نگاهی داریم؟

سلام دوست عزیز

سالهای زیادی از کامنت شما گذشته اما من میخواهم نظرم رو در مورد بحثتون بنویسم.

قطعا ما به اندازه های علامه هایی که تمام عمر خودشون رو صرف تفسیر قرآن کردن دانش قرآنی نداریم. اما فقط یه سوال میپرسم. آیا اگر قرار بود قرآن انقدر پیچیده و غیر قابل فهم و تفسیر برای عام مردم مثل من و شما باشد و قرار بود فقط دانشمندان قرآنی از آن به درستی تفسیر و تحلیل کنند نیازی به نزول این کتاب اون هم با عنوان کتاب راهنمای انسان بود؟ واقعا چرا خداوند باید این کار رو میکرد که قرآن رو انقدر غیر قابل فهم نازل کند که برای فهم آن عمری وقت گذاشته بشه تا بشه فهمیدش؟ آیا فکر نمیکنید هرکسی میتواند بسته به فرکانسی که ارسال میکند از قرآن دستورالعمل دریافت کند؟ خداوند انسان را متفکر و با تعقل آفرید و تقلید کردن از هر انسان دیگری چه مفسر قرآن باشد و چه مرجع تقلید (به قول امروزی ها) از نظر من کاملا اشتباه و شرک آلود است. باید خودمان بخوانیم خودمان بفهمیم خودمان برداشت کنیم و خودمان عمل کنیم نه اینکه منتظر باشیم ببینیم یک مفسر قرآن چه گفته و کورکورانه همان را بپذیریم.