باورهای توحیدی علی(ع) در دعای کمیل

اسلام علیک یا مرتضی علی علیہ سلام ؛

خداوندا همانا از تو درخواست میکنم به مهربانیت که همه چیز را فرا گرفتند و به نیرویت که بدان همه موجودات را مقهور ساخته ای، و هر موجودی در برابر آن خوار و خاکسار گشته و به جبروتت که بدان برهر چیز چیره شده ای و به ارجمندی ات که هیچ موجودی در برابر آن نایسته و به بزرگیت که همه موجودات را پر کرده است. و به فرمانرواییت که بر فراز همه چیز قرار دارد و به ذاتت که پس از نیستی همه موجودات پاینده است و به نام هایت که همه کرانه هستی را پر کرده است و به داناییت که همه موجود است را فرا گرفته است و به روشنایی ات که همه موجودات از او روشنایی یافته ، ای روشنایی، ای بسیار پاک ، ای ابتدای هر آغاز و ای سرانجام هر پایان ،

خداوندا بیاموز آن گناهانم که پرده پاکدامنی ها درد ، خداوندا بیاموز آن گناهانم که عذاب و کیفر فرود آرد، خداوندا بیا مرز آن گناهانم که نعمت ها را دگرگون سازد.

خداوندا بیاموز آن گناهانم که اجابت دعا باز دارد. خداوندا بیاموز آن گناهانم که بلا فرود بارد… خداوندا ما بیامرز آن گناهانم که امید را قطع می کند خداوندا بیا برز هرگاهی که کرده ام و هر خطایی که از من سرزده است.

خداوندا همانا من با یاد تو به تو نزدیکی جویم و به وسیله ی تو از درگاهت شفاعت خواهم و به حق بخشندگی است از تو درخواست می کنم که مرا به خودت نزدیک کنی و سپاست را بر من ارزانی داری و یاد خود را در دلم افکنی،

خداوندا همانا از تو درخواست میکنم همانند درخواست فروتنی خوار و خاکسار که کار را بر من آسان گیری و به من رحم آوری و مرا بر آنچه بر من قسمت کرده ای خشنود و قانع گردانی و در همه حال فروتنم نمایی ، خداوندا از تو درخواست می کنم همانند درخواست کسی که سخت تهی دست شده و خواسته اش را به گاه (هجوم) دشواری ها نزد تو آورده است و میل و رغبش بدانچه نزد توست فزونی یافته است.

خداوندا حکومت تو بزرگ و جایگاهت و الاست و تدبیر تو نهان و فرمان ات عیان است و قدرت تو چیره و توانایت نافذ و کاراست و گریز از فرمانروایی تو ناشدنی است،

خداوندا . برای گناهانم آمرزنده ای و برای زشتی هایم پوشاننده ای و برای کردار زشتم کسی نیایم که آن را به کردار نیک گرداند،

مگر تو که معبودی جز تو نیست، پاک و منزهی تو و به ستایشت مشغولم. من بر خویشن ستم کردم و از سر نادانی گستاخی نموده ام و دلم آرام گرفت به اینکه از قدیم مرا یاد کرده ای و نعمت خود را بر من ارزانی داشته ای،

خداوندا ، سرورا ،

بسا زشتی ها که آن را پوشاندی و بسا بلاهای گران که از من بگردانیدی بسا لغزش ها که مرا از آن نگاه داشتی و یا ناگواری ها که از من راندی و بسا ستایش های زیبا که سزاوار آن نبودم و تو آنرا بر سر زبان ها انداختی ،

خداوندا ، گرفتاریم بس بزرگ است و پریشانیم مرا از حد (صواب و اعتدال) گذرانیده و کردارم دست مرا از رسیدن و رستگاری کوتاه کرده و زنجیر های وابستگی مرا به بند کشیده و زمین گیرم کرده است

و آرزوهای بلند مرا از رسیدن به سود حقیقی باز داشته و دنیا با فریب کاریهای خود مرا فریفته است و نفسم با گناهان و سهل انگاریش مرا به ورطه فریب فرو افکنده است ، سرورا از تو درخواست می کنم به حق ارجنمندیت که مبدا بدی کردارم دعایم را از اجابت تو باز دارد،

پروردگارا مرا بر آنچه از نهانم آگاهی داری رسوا مساز و به واسطه ی کردار بد و کارهای ناروایی که نهانی از من سرزده و اصرار در گناه و نادانی و بسیاری شهوات و غفلتی که داشته ام در کیفرم شتاب مدار ؛ خداوندا . به حق ارجمندی است در همه حال نسبت به من مهربان باش و در همه کارها بر من رحم اور معبودا و پروردگا را جز تو چه کسی را دارم که از او درخواست کنم تا زیان و گزندم بر طرف سازد و در کارم نیک نگرد ؟

معبودا و سرورا تو برمن فرمان دادی ولی در انجام آن

از نفسم پیروی کردم و در این باره از فربیکاری

دشمنم حذر نکردم پس او به دلخواه خویش مرا فریفت و قضا و قدر نیز با او همراهی کرد و در اثر آنچه بر من رفت از پاره ای احکام و حدودت در گذشتم و با پاره ای از فرمان هایت مخالفت کردم. پس در همه این احوال تو را ستایم و اینک در آنچه قضای تو بومن رفته و حکم و آزمایشت مرا بدان ملزم ساخته ای و حجت و برهانی ندارم، خداوند اینک در حالی به درگاهت آمده ام که بر خویش تقصیر و زیاده روی کرده ام و در عذرخواه و پشیمان و شکسته و معذرت جو و آموزش خواه به درگاهت و تو به کار و اعتراف کننده و اقرارگر بر گناها نم هستم ، گریز راهی از کرده ام نیایم و پناهگاهی که در کار خویش بدان رو می کنم ندارم جز اینکه پوزشم پذیری و مرا در عرصه رحمت خود در آوری ،

خداوندا پوزشم بپذیر و بر پریشانیم رحم آور و مرا

از رشته سخت گناهانم برهان پروردگارا ، به ناتوانی پیکرم و نازکی پوستم و بارریکی استخوانم رحم کن ای آنکه به آفرینش و یاد و پرورش و احسان و غذا دادنم پرداختی بزرگواری و نیکی پیشین خود که بر من روا داشتی ببخش، معبودا و سرد را و پروردگارا

آیا براستی تو چنانی که مرا به آتش خود عذاب دهی و حال آنکه به یگانگی تو باور دارم و دلم تو را شناخته و زبانم به یاد تو گویا شده و نهادم به دوستی تو پیوند خورده و از روی راستی و صداقت به وجود تو اعتراف کرده ام و

مقام پر ور دگاری تو را فردستانه وستوده ام ؟ تو بزرگ تر از آنی که دست پرورده ات را به تباهی کشی یا آن را که پناه داده ای آواره سازی و یا کسی را که خود سرپرستی کرده ای

و بدو مهر ورزیده ای به گرفتاری و بلا واگذارش کنی؟

معبودا و سرورا و صاحبا . ای کاش می دانستم که آیا چنین است که آتش را بر خساره هایی

چیره می سازی که در برابر بزرگی تو به سجده در آمده اند؟ و آیا چنین است که آتش را بر زبان هایی چیره می کنی که صادقانه زبان به یکتایی تو گشوده اند و ستایشگرانه سپاس تو گفته اند؟ و آیا چنین است که آتش را بر دل هایی قاهر می سازی که از روی

یقین به خداوندی تو اعتراف کرده اند؟ آیا آتش را بر نهادهایی چیره می کنی که درباره تو به قدری دانایی بدست آورده اند که در پیشگا هت خوار و خاکسار شده اند؟ و آیا آتش را بر اعضایی چیره می سازی که فرمانبردارانه ره به سوی پرستشگاه هایت پیموده اند و با اعتراف به گناهانه خود از تو در خواست آموزش دارند؟

چنین گمانی به تو نداریم و با وجود فضل تو چنین خبری از تو نیافته ایم ای بزرگوار ای پروردگار تو ناتوانایی مرا در برابر اندکی از بلاهای دنیا و کیفرهای آن معمولاً بر ساکنانش رود میدانی و ناگواری هایی که معمولاً بر ساکنانش رود ، هر چند درنگ در این بلاها و ناگواری ها اندک ، ماندش ناچیز و زمان آن کوتاه است پس چگونه بلای آخرت و ناگواریهای سخت آن را تاب آدم در صورتی که بلای آخرت دیرپا و پایدار است و دو زخیان را در آن تحقیقی نباشد؟ سرورا چگونه تاب آن آورم در حالی که بنده ای ناتوان و خوار و خرد و بینوا و در مانده توهستم صاحبا برای کدامین کار به تو شکایت آورم؟

و برای کدامین چیز بگریم و شیون سردهم؟ آیا برای عذاب دردناک و سخت یا برای طول بلا و مدت آن ،،

پس اگر مرا برای کیفر در شمار دشمنانت گرد آوری و با گرفتاران بلایت در یکجا گردآوری و میان من و اولیا و دوستانت جدایی افکنی گریم

معبودا – سرورا – و صاحبا بر کیفر تو شکیبا باشم اما چگونه بر دوری تو شکیبایی ورزم؟ گیرم به سوزندگی آتشت صبر آورم اما چگونه محرومیت از نظر بر سوی کرامتت را صبر توانم نمود یا چگونه در آتش درنگ کنم و حال آنکه به گذشت تو امید دارم؟

پس سرورا و صاحبا ، به حق ارجمندی ات از روی راستی سوگند می خورم که اگر مرا در آتش گویا و ناطق رها کنی هرآینه به درگاهت شیون براورم و در میان دوزخیان همانند شیون آرزومندان و همچون فریاد فریاد خواهان به درگاهت فریاد برآورم ، و مانند عزیز گمشدگان بر تو بگریم و تو را هر کجا که باشی ندادهم، کجایی ای سرپرست مؤمنان، ای نهایت آرمان عارفان ای فریاد رس فریاد خواهان و ای محبوب دل راستگویان

وای معبود جهانیان ؟ پاک و منزهی تو ای معبودم و به ستایشت مشغولم ، آیا چنین است که تو در دوزخ بانگ بنده ای مسلمان را بشنوی که برای مخالفتش به بند کشیده شده و مزه کفیر آن را به خاطر نافرمانی چشیده و به خاطر جرم و خطایش در میان طبقات آن زندانی شده است؟ و حال آنکه او همچون بنده ای امیدوار به رحمتت شیون کند و با زبان یکتا پرستان تو را ندادهد و به پروردگاری تو توسل جوید؟ سرورا چگونه در عذاب بماند حال آنکه به آنچه از برد باری تو گذشته امیدوار است؟ یا چگونه آتش تن او را به درد آرد در حالیکه به فضل و مهربانی تو دل بسته ، یا چگونه زبانه های آتش او را بسوزاند

در حالی که تو آوای او شنوی و جایگاهش ببینی؟ یا چگونه خروش شراره های آش اور افرا گیرد و حال

آنکه تو ناتوانی او دانی؟ یا چگونه در میان طبقات آتش

پریشان ماند در حالی که تو راستی و صداقت او شناسی ؟ یاچگونه مأموران آتش اورا به تندی رانند و حال آنکه تو را ندا دهد پرودگارا ، یا چگونه برای رهایی از آتش به فصل تو امید بند حال آنکه تو

او را در آتش به حال خود واگذاری؟

هرگز چنین گمانی به تو نرود و فضل تو اینسان شناخته نشده است و با آن نیکی و احسانی که نسبت به یکتا پرستان داشته ای همگون و همانند نیست. پس به یقین دانم که اگر فرمان تو بر این نمی رفت که ستیزندگانت را کیفر دهی و اگر حکم حتمی نمیراندی که بد خواهانت در آتش دوزخ جاودان مانند بی گمان آتش را سرد و سازگار می نمودی و برای کسی در آنجا نه جایگاهی بود و نه در گاهی ، ولی تو که نام هایت پاک و منزه است سوگند خورده ای

که دوزخ را از آدمیان و پریان کافر انباشته سازی و بد خواهان را در آنجا ماندگار نمایی و تو که از پرستش والاتری در آغاز چنین گفتی و به نعمت هایت بر بندگانت منت نهادی که : آیا مومنان با تباهکاران یکسان اند ، نه یکسان نیستند. معبود و سرورا به حق نیرویی که تقدیر کرده ای و فرمانی که حتمی نمودی و بر هر کس راندن چیره شدی از تو درخواست می کنم که در همین شب و همین ساعت بر مرمن ببخشی هر خطایی که انجام داده ام و هر گناهی که مرتکب شده ام و هر زشت و ناروایی که نهان نموده ام و هر نادانی که کرده ام خواه مخفی و نهانش داشته ام و یا آشکار و عیانش ساخته ام و هرکژی که به نویسندگان گرانپایی ات یعنی فرشتگان فرمان دادی آن را یادداشت کنند همان فرشتگانی که برگماشتی هر آنچه از من سر زند ثبت کنند و آنان را

همراه اعضایم گواهان برمن ساختی و علاوه بر آن خودنیز مراقب من بودی و گواه چیزهایی شدی که بر آن ها پوشیده بوده است و تو با مهربانی خود ، آنرا نهان داشته و با فضل خود آنرا پوشاندی و از تو درخواست می کنم که بهره مرا از هر آنچه که فروفرستی و یا احسانی که بنمایی یا نیکی هایی که پخش کنی یا رزقی که بگستری یا گناهی که بیا مرزی یا کژی و خطایی که بپوشانی، فراوان کنی ، پروردگارا ، پروردگارا ، پروردگارا ، معبودا ، سرورا و صاحبا و ای مالک من ای آنکه اختیارم بدست اوست، ای دانای به پریشانی و بی تابی ام ای آگاه

بر فقر و نداریم ، پروردگارا — پروردگارا — پروردگارا –

به حق خودت و به ذات پاک تو و به برترین نام ها وصفاتت

از تو درخواست می کنم که روزان و شبان مرا به یادت آبادسازی و به خدمتت پیوسته داری و اعمالم بپذیری تا

کردارم و گفتارم همه یکجهت برای تو باشد و حالم همواره در خدمت تو سرورا ، ای آنکه به تو تکیه دارم ای که به سوی تو از حال زارم شکایت برم ، پروردگارا

اعضایم را بر انجام خدمت نیرومند ساز و دلم را بر عزم و آهنگت قوی دار و در بیم از مقامت به من در جهد و تلاش ببخش و در پیوستگی خدمتت مداومت ده تا در میدانهای پیشتازان به سویت ره سپارم و در میان شتابندگان به در گاهت شتابم و در میان دلباختگان مقام قرب تو دل گشایم و همچون مخلصان به درگاهت نزدیک شوم و همایند یقین کنندگان از تو ترسم و در جوار

رحمت تو همراه با مومنان در یکجا گرد آیم . خداوندا هر که بعد می خواهد بد او خواه و هر که به نیرنگ با

من برخواست به تدبیر خویش گرفتارش کن و منرا در بر خورداری از بهره ات در شمار بهترین بندگان خود قرار بده و در مقام و مرتبت ، جایگاهم را نزدیک تر از ایشان کن و تقریب مرا در پیشگاهت مخصوص تر از آنان قرار بده و بی گمان چنین مقامی بدست نیاید مگر به فضل تو و بخشش و بزرگواریت را بر من ارزانی دار و به حق بزگواریت به من لطف فرما ، و به حق مهربانیت مرا نگه دار و زبانم را به یاد خود گویا و دلم را به دوستی ات

بنتاب گردان به نیکی اجابت خود برمن منت نه لغزش ام نادیده گیر و گناهام بیامرز که همانا پرستش خود را به بندگانت واجب کرده ای و آن ها را به دعایت فرمان داده ای و اجابت آن را ضمانت کرده ای ، پروردگارا رو به سوی تو دارم و بسوی مهربانی تو دست نیازم را رداز کرده ام ، پس سوگند به عزت و شکوهت که دعای مرا اجابت فرما

و منرا به آرزویم برسان و از فضل خود نومیدم مگردان مرا از گزند دشمنانم خوان پریان و خواه آدمیان برهان ای آنکه زود از بندگانت خشنود شوی بیامرز کسی را

که به برگ و نوایی جز دعا ندارد؛ همانا تو هرچه خواهی آن کنی، ای آنکه نام او دارد و یاد او درمان و فرمان برداری او توانگری و بی نیازی است ، رحم آور بر کسی که سرمایه ای جز امید ندارد و سلاحی جز گریه ندارد ای تمام کننده ی نعمتها ای رفع کننده کیفرها ای روشنایی وحشت زدگان در تاریکی ها ای دانایی نیاموخته بر محمد (ص) و پیروان محمد درود فرست و با من آنگونه رفتار کن که تو را سزد و درود خدا بر فرستاده و پیشوایان فرخنده خاندان اش باد و سلام فراوان خدا بر ایشان باد ،