باورهای توحیدی علی(ع) در دعای کمیل - صفحه 25

قسمت 2

خداوندا گرفتاریم بس بزرگ است و پریشانی ام مرا از حد صواب و اعتدال گذرانیده و کردارم دست مرا از رسیدن و رستگاری کوتاه کرده و زنجیرهای وابستگی مرا به بند کشیده و زمین گیرم کرده است و آرزو های بلند، مرا از رسیدن به سود حقیقی باز داشته و دنیا با فریبکاری های خود مرا فریفته است و نفسم با گناهان و سهل انگاریش مرا به ورطه ی فریب فرو افکنده است

علی (ع) درخواست میکنه که هدایت بشه، درخواست میکنه که خداوند اون رو هدایت کنه به مسیرهای زیبا. نگاه علی (ع) نسبت به خودش و خدای خودش رو نگاه کنید. انصافا کم کسی هست که به معنای دعای کمیل توجه کرده باشه. ما فارسی زبون ها متاسفانه اصولا نه معنای قرآن رو خوب مطالعه می کنیم و درک می کنیم و نه معنای دعاهایی که از ائمه مون داریم رو درک می کنیم و اون وقت اگر اینارو به زبان فارسی بخونیم و درک کنیم نگاه ما به خداوند تغییر میکنه، نگاه ما به انسان تغییر میکنه، نگاه ما به علی (ع) تغییر میکنه، خیلی قشنگ تر اونو می بینیم، خیلی بهتر درکش می کنیم، خیلی بهتر می فهمیمش و امیدوارم که این فایل کمک کنه که این اتفاق برامون بیفته.

از خدا میخوام که من رو هدایت کنه به راه راست، شما رو هدایت کنه به راه راست، همون شکلی که حضرت علی (ع) خواست که این اتفاق براش بیفته. در ادامه ی دعا قشنگ تر می بینیم که چقدر زیبا صحبت میکنه با پروردگار خودش، با رب خودش.

سرورا، از تو درخواست می کنم که به حق ارجمندیت که مبادا بدی کردارم دعایم را از اجابت تو باز دارد، پرودگارا مرا بر آنچه از نهانم آگاهی داری رسوا مساز و به واسطه کردار بد و کارهای ناروایی که نهانی از من سر زده و اصرار در گناه و نادانی و بسیاری شهوات و غفلتی که داشته ام در کیفرم شتاب مدار، خداوندا به حق ارجمندیت در همه حال نسبت به من مهربان باش، و در همه ی کارها بر من رحم آور، معبودا و پروردگارا جز تو چه کسی را دارم که از او درخواست کنم تا زیان و گزندم برطرف سازد و در کارم نیک نگرد؟ معبودا و سرورا تو بر من فرمانی دادی ولی من در انجام آن از نفسم پیروی کردم و در این باره از فریبکاری دشمنم حذر نکردم، پس او به دلخواه خویش مرا فریفت و قضا و قدر نیز با او همراهی و همیاری کرد و در اثر آنچه بر من رفت از پاره ای احکام و حدودت درگذشتم و با پاره ای از فرمان هایت مخالفت کردم، پس در همه این احوال تو را ستایم و اینک در آنچه قضای تو بر من رفته و حکم و آزمایشت مرا بدان ملزم ساخته حجت و برهانی ندارم ، خداوندا اینک در حالی به درگاهت آمده ام که بر خویش تقصیر و زیاده روی کرده ام و عذرخواه و پشیمان و شکسته و معذرت جو و آمرزش خواه و توبه کار و اعتراف کننده و اقرارگر بر گناهانم هستم، گریز راهی از کرده ام نیابم و پناه گاهی که در کار خویش بدان روی کنم ندارم، جز اینکه پوزشم را بپذیری و مرا در عرصه رحمت خود درآوری، خداوندا پوزشم بپذیر و بر پریشانی ام رحم آور و مرا از رشته ی سخت گناهانم برهان ، پروردگارا به ناتوانی پیکرم و نازکی پوستم و باریکی استخوانم رحم کن، ای آنکه به آفرینش و یاد و پرورش و احسان و غذا دادنم پرداختی اینک مرا به همان بزرگواری و نیکی پیشین خود که بر من روا داشتی ببخش .

انسان چی میتونه بگه در مقابل اینهمه عظمت و بزرگی علی (ع) که اینطور در مقابل خداوند زانو زده، که اینطور خودشو کوچیک کرده؟ به خدا این یه نگاه متفاوت میخواد. کسی که خودش رو از اشتباه و گناه مصون نمیدونه، کسی که اقرار داره که انسانه و از خداوند طلب هدایت میکنه. ما باید نگاهمون رو تغییر بدیم، اگر میخوایم خداوند رو پیدا کنیم باید نگاهمون رو تغییر بدیم. باید ببینیم که علی (ع) چجوری داره با خدای خودش صحبت میکنه؟ با چه احساس عجزی؟ با چه نگاه قشنگی؟ این نگاه نگاه متفاوتیه به خدا. هممون باید این نگاه رو داشته باشیم، هممون باید این امید رو به پروردگارمون داشته باشیم. همون خدایی که ما رو به اینجا رسونده، ما یه طفلی بودیم که نمی تونستیم از خودمون محافظت کنیم، ما به خودمونم ضربه میزدیم، ما انسان ضعیف و رنجوری بودیم در هنگام تولد که اگر دستمونو نمی گرفتن خودمون صورت خودمونو زخم میکردیم، چشم خودمونو کور میکردیم، ما یه همچین آدمی بودیم. خدا به ما رحم کرده به ما کمک کرده ما الان رو پای خودمون وایسادیم. خیلی موقع ها گردن کلفت شدیم برای خیلیا، برای پدر و مادرمون، برای مردم. خیلی موقع ها فکر میکنیم انقدر دیگه قوی شدیم و انقدر ثروتمند شدیم و انقدر زورمون زیاد شده و انقدر پارتی داریم که تبرم گردن ما رو نمیزنه! این نگاه رو نگاه کنید، این دیدگاه رو ببینید چقدر متفاوته. حضرت علی (ع) که معروف بود به جنگاروی، امر ابن عبدود اون بلا رو سرش آورد. علی که در جایگاه پیامبر میخوابه اون موقعی که میخوان پیامبر رو بکشن، تا این حد متفاوته این آدم، اما اینجا داره خودشو اینجوری نشون میده. اما خیلی از ماها فکر میکنیم هیچوقت اون دنیا نمیاد، فکر میکنیم تا ابد زنده ایم. فکر میکنیم تا ابد میتونیم هرکاری دلمون خواست بکنیم، اصلا خدا کیه؟ فکر میکنیم به خاطر چندرغاز پولی که داریم، به خاطر 4 نفری که زیر دستمونه، به خاطر مقام و مرتبه ای که داریم فکر میکنیم هرکاری میتونیم انجام بدیم.

امیدوارم که درس بگیریم هممون، اینی که دارم میگم برای خودمه ها، یعنی من اصلا جایگاهم جایگاه موعظه کننده نیست، خودم انقدر خطا و اشتباه و انقدر گناه دارم، خودم انقدر توی زندگیم اشتباه کردم و انقدر راه های اشتباه رفتم که از خدا خواستم که کمکم کنه و هدایتم کنه. اصلا در جایگاهی نیستم که بخوام موعظه کنم، خدا خودش باید به من رحم کنه. فقط دوست دارم که این فایل ها رو آماده کنم بلکه تو این مسیر حرکتی کرده باشم، حداقل سهم خودمو پرداخته باشم. انشاالله که بپذیره.

معبودا و سرورا و پروردگارا آیا یه راستی تو چنانی که مرا به آتش خود عذاب دهی و حال آنکه به یگانگی تو باور دارم و دلم تو را شناخته و زبانم به یاد تو گویا شده و نهادم به دوستی تو پیوند خورده و از روی صداقت و راستی به وجود تو اعتراف کرده ام و مقام پروردگاری تو را فروتنانه ستوده ام؟ این گمان چه دور است.

دقت کنید به کلمات علی (ع)، میگه تو میخوای منو عذاب کنی حال آنکه من به یگانگی تو ایمان دارم؟ این مهم ترین رکنه، این مهم ترین موضوعه، ایمان به یگانگی الله، ایمان به ربوبیت و نه الوهیت، این تفاوته. من بارها و بارها گفتم توی قرآن همه ی افراد به الله اعتقاد داشتند به عنوان “خالق”، نه به عنوان “رب”، نه به عنوان قدرتمندترین فرمانروای جهان. همه به عنوان اللهی که خلق کرده اعتقاد داشتند. همین چندوقت پیش من یه فیلمی رو نگاه کردم به نام “نوح” سال 2014 ساخته شده، در کل این فیلم هرگز از کلمه ی GOD استفاده نکرده. از کلمه ی خالق (Creature) استفاده کرده. هرگز از کلمه ی GOD یا Senior یا Boss استفاده نمیکنه، از کلمه ی “خالق” استفاده میکنه. همه قبول داشتن که خداوند خالقه، همه قبول داشتن که الله خالقه، اما کسی قبول نداشت که اللهی که خالقه “رب” هم هست، پروردگار هم هست، قدرتمند هم هست، تنها قدرت حاکم بر جهان هستیه. فرعون به موسی گفت منم الله رو قبول دارم اما رب تو منم. تو باید قبول کنی که من رب تو هستم. ربوبیت از آن منه.

حضرت علی (ع) میگه که چطور میخوای منو عذاب کنی اگر من به یگانگی تو و به ربوبیت تو اعتقاد دارم؟ چون این مهم ترین فاکتوره. چون کسی که این فاکتور رو داشته باشه عذاب نمیشود. کسی که خدا رو به عنوان قدرت ببینه، نه کسی که خدا رو به عنوان خالق ببینه. همه خدا رو به عنوان خالق قبول دارن. شاید در عصر جدید باشه که بعضیا بی خدا هستند، وگرنه در گذشته همه خدا رو به عنوان خالق قبول داشتن، اما از همه حساب میبردن، از همه می ترسیدن، جلوی یک رئیس بانک تا کمر دولا میشدن، از پادشاهان می ترسیدن، حساب میبردن، به خاطر اینکه خدا رو به عنوان رب قبول نداشتن، به خاطر اینکه از لحاظ ذهنی قدرت رو به بقیه داده بودن، نه به خداوند و این تفاوت علی و بقیه س. اگر میخوایم جایگاهی پیش خداوند داشته باشیم یادمون باشه تنها قدرت حاکم بر جهان هستی اللهه. هیچ کس دیگه ای مطلقا قدرت نداره تو زندگی تو، هیچ کس دیگه ای هرگز این قدرت رو نداره و اگر ربوبیت خداوند رو باور کنی تمام جهان در دستان توست. این نکته ی کلیدی این دعاست و در تک تک آیه های قرآن این موضوع فریاد زده شده. “لا اله الا هو” معبودی جز او نیست. “الحمدلله رب العالمین” سپاس اللهی را که ربه، فرمانروای جهانیان و عالمینه، تمام عالم ها. این چیزیه که ما باید باورش کنیم، این خداییه که باید پذیرفته بشه، نه فقط یک خدای خالق، نه فقط یک خدای مهربان، بلکه یک خدای قدرتمند که فقط یک قدرت و یک نیرو در جهان وجود داره و قدرت اداره کردن جهان هستی رو داره، قدرت زنده کردن و قدرت مرگ رو داره، این خداییه که باید باورش کرد، این چیزیه که باید یادش بگیریم. نگران کسی نباش، از تهدید کسی نترس، جلوی کسی دولا نشو، به پای کسی نیفت بخاطر چندرغاز پول به کسی التماس نکن، قدرت رو در دستان کس دیگه ای قرار نده اگر میخوای به بهشت بری، اگر میخوای تو این دنیا و اون دنیا عزت داشته باشی، همونطور که علی (ع) بود.

تو بزرگتر از آنی که دست پرورده ات را به تباهی کشی یا آن را که پناه داده ای آواره سازی و یا کسی را که خود سرپرستی کرده ای و بدو مهر ورزیده ای به گرفتاری و بلا واگذارش کنی، معبودا و سرورا و صاحبا ای کاش می دانستم که آیا چنین است که آتش را بر رخساره هایی چیره می سازی که در برابر بزرگی تو به سجده درآمدند؟ و آیا چنین است که آتش را بر زبان هایی چیره می کنی که صادقانه زبان به یکتایی تو گشوده اند؟ ستایش گرانه سپاس تو گفته اند؟ و آیا چنین است آتش را بر دل هایی قاهره می سازی که از روی یقین به خداوندی تو اعتراف کرده اند؟ و آیا آتش را بر نهاد هایی چیره می کنی که درباره تو به قدری دانایی به دست آورده اند که در پیشگاهت خوار و خاکسار شده اند؟ و آیا آتش را بر اعضایی چیره می سازی که فرمانبردارانه ره به سوی پرستشگاه هایت پیموده اند و با اعتراف به گناهان خود از تو درخواست آمرزش دارند؟ چنین گمانی به تو نداریم و با وجود فضل تو چنین خبری از تو نیافته ایم ای بزرگوار

چقدر زیبا در مورد یکتایی خداوند صحبت میکنه، آیا کسانی رو عذاب میدی که به یکتایی تو ایمان دارند؟ به یگانگی تو ایمان دارند؟ در این قسمت میگه آیا کسانی رو عذاب میدی که انقدر علم به دست آوردن که در مقابلت خوار و خاکسار شدند؟ ما توی سوره “آل عمران” آیه 7 یه کلمه ای داریم به نام “راسخون فی العلم” خداوند می فرماید که این کتاب بر 2 قسم است، آیات محکم و آیات متشابه و درواقع آیات محکم ام الکتاب هستند و آنها که در دلشون بیماری و مرضه به دنبال تاویل و تفسیر آیات متشابه میرن که فتنه انگیزی کنند، که مشکل ایجاد کنند، که اختلاف ایجاد کنند، که فرقه فرقه کنند، همون کاری که الان دراین روزها داعش داره انجام میده، القاعده داره انجام میده، به دنبال تاویل آیات متشابه هست. و درادامه ی آیه خداوند میفرماید که در حالی که تاویل آنها را جز خدا کسی نمیداند و راسخون فی العلم (کسانی که در علم رسوخ کردن) می گویند تمام قرآن از آن خداست و ما به همه ی آن ایمان آوردیم. حضرت علی (ع) در نهج البلاغه میگه “راسخون فی العلم” در قرآن به معنای کسیه که انقدر در علم رسوخ کرده، انقدر میدونه که فهمیده هیچی نمیدونه! به این میگن راسخ در علم. وقتی انقدر دونستیم، انقدر چیز یاد گرفتیم، انقدر فهمیدیم که هیچی نمیدونیم اون وقت میتونیم به خودمون بگیم راسخ در علم و اینجا هم داره میگه، میگه که انقدر میدونن که در مقابل تو به خاک افتادن، خاک و خاکسارن، هیچی نیستن در مقابل تو، انقدر فهمیدن که میفهمن در مقابل این نظم عظیم جهان هستی در مقابل عظمت تو هیچی نیستن اینقدر که عالمن، اینقدر که فهمیدن.

ای پروردگار تو ناتوانایی مرا در برابر اندکی از بلاهای دنیا و کیفرهای آن و ناگواری هایی که معمولا بر ساکنانش رود می دانی، هرچند درنگ در این بلاها و ناگواری های اندک ماندنش ناچیز و زمانش کوته است پس چگونه بلای آخرت و ناگواری های سخت آن را تاب آرم، در صورتی که بلای آخرت دیرپا و پایدار است و دوزخیان را در آن تخفیفی نباشد.

چقدر زیبا! تو که میدونی که من توی این زندگی زمینی که خیلی بلاهاش اندک و کوچیکه کم میارم، دووم نمیارم، ناتوانیمو داری می بینی، چطور فکر میکنی که بتونم عذاب پایدار ابدی رو دووم بیارم؟ خیلی خیلی من دیدم که یک انحرافی هست که میگن که چون خدا عاشق مطلقه، چون خدا عشق و زیبایی بی نهایت و عظیمه، شما به اندازه ی گناهایی که کردی عذاب می بینی تو این دنیا مثلا 10 سال، 100سال، حالا هر چقدر، و بعدش که به اندازه ی گناهات عذاب دیدی بعد دیگه گناهات تموم میشه میری بهشت. چقدر زیبا حضرت علی (ع) توضیح میده که نه اینطور نیست، هیچ تخفیفی نیست در اون دنیا. اینطور نیست که هرچقدر خواستی گناه کن بالاخره اون دنیا که بی نهایته، اون دنیا ابدیه دیگه، حالا اگر یک میلیون سال هم عذاب ببینی بالاخره یک میلیون سال تموم میشه میره دیگه ولی تا ابد بعد دیگه میری بهشت! نه این خبرا نیست. هرچند که اگه بخوای دقیقا بدونی که چه گناهانی برای ما عذاب ایجاد میکنه باید برید قرآن رو مطالعه کنید و متوجه بشید که خداوند به این راحتی کسی رو به جهنم نمی فرسته. خیلی از گناهان ما پذیرفته هست. به قول قرآن میگه اگر گناهان بزرگ رو انجام ندید خداوند از گناهان کوچک شما میگذره، خداوند میدونه که شما اشتباه میکنید، خداوند سختگیر نیست بر بندگانش. یعنی فکر نکنید که الان کوچکترین اشتباهی کردید دیگه میرید جهنم، نه اینطور نیست، با هر بار توبه ای که میکنی تمام گناهانت پاک میشه. اما این نگاهم نیست که حالا من هرکار کردم، هر گناهی کردم همینجوری هی گناه کنم بالاخره تا یه حدی اونجا عذاب می بینم و بعدشم دیگه تخفیف میگیرم و بقیه شو میرم بهشت چون خدا عاشق مطلقه! نه اینطور نیست، یک سری از گناهان هست، یک سری از خطاها و اشتباهات هست که خداوند با کلمه ی “عذاب” توی قرآن توضیح داده، یا “عذاب علیم” یا “عذاب شدید”، اونا عذاب داره و راهی هم برای فرار ازش نیست. اما خیلی از مسائل هست که توی قرآن عذابی و عذاب علیم و شدیدی براش نیومده. یه اشتباهاتی هست که انسان انجام میده و اینو باید برید قرآن رو مطالعه کنید و درک بهتری داشته باشید در موردش. من به شما یه کلید دادم که کلمه ی “عذاب” رو توی قرآن سرچ کنید و ببینید که برای چه موضوعاتی عذاب اومده؟ حالا هم “عذاب”، هم “عذاب علیم”، هم “عذاب شدید”. بعد خط قرمزها رو متوجه میشید.

اما در هر جایگاهی باشی، حتی در شرایطی باشی که عذاب شدید برات واجب باشه، اگر توبه کنی و به راه خداوند برگردی تمام بک گراندت پاک خواهد شد. خداوند خیلی خیلی عظیم و خیلی بخشنده و مهربانه، اما اگر با این دیدگاه اشتباه کنیم و خطا کنیم به این هوا که بالاخره حالا تا یه مقداری ما توی اون جهنم عذاب میبینیم و بعدش هم بالاخره عذابمون تموم میشه و به اندازه ی اشتباهاتمون عذاب دیدیم و بعد پاک میشیم و بعد میریم بهشت، اینم یک خطایی هست که خیلیا قبولش دارن و باورش دارن اما به هیچ عنوان در قرآن این موضوع نیومده و برعکسش اومده و بارها و بارها میگه “فیها خالدون” تا بی نهایت اونها در جهنم اند! همونطور که میگه فیها خالدون در بهشت هستند مومنان.

سرورا چگونه تاب آن آرم در حالی که بنده ی ناتوان و خوار و خرد و بینوا و درمانده ی تو هستم، صاحبا برای کدامین کار به تو شکایت آورم و سرورا و پروردگارا و معبودا برای کدامین چیز بگریم و شیون سر دهم آیا برای عذاب دردناک و سخت یا برای طول بلا و مدت آن، پس اگر مرا برای کیفرها در شمار دشمنانت درآوری و با گرفتاران بلایت در یک جا گرد آوری و میان من و اولیا و دوستانت جدایی افکنی گیرم معبودا و سرورا و صاحبا بر کیفر تو شکیبا باشم اما چگونه بر دوری تو شکیبایی ورزم، گیرم بر سوزندگی آتشت صبر آرم اما چگونه محرومیت از نظر به سوی کرامت تو را صبر توانم نمود یا چگونه در آتش درنگ کنم و حال آنکه به گذشت تو امیدوارم

چقدر قشنگ صحبت میکنه، چقدر زیبا میگه شاید من انقدر پوستم کلفت باشه که عذاب جهنم رو تحمل کنم. من اونو میتونم تحمل کنم، اما دوری تو رو چطور تحمل کنم؟ ندیدن روی زیبای تو رو چطور تحمل کنم؟ اونو چیکارش کنم؟ چقدر این نگاه نگاه قشنگیه؟ چقدر متفاوته؟