باورهای توحیدی علی(ع) در دعای کمیل - صفحه 41 (به ترتیب امتیاز)

قسمت 3

پس سرورا و صاحبا به حق ارجمندیت از روی راستی سوگند می خورم که اگر مرا در آتش، گویا و ناطق رها کنی هر آینه در میان دوزخیان به درگاهت شیون برآرم همانند شیون آرزومندان و همچون فریاد فریادخواهان به درگاهت فریاد برآورم و مانند عزیزگمشدگان بر تو بگریم و تو را هر کجا که باشی ندا دهم، کجایی ای سرپرست مومنان، ای نهایت آرمان عارفان، ای فریادرس فریادخواهان، ای محبوب دل راستگویان و ای معبود جهانیان، پاک و منزه ای تو ای معبودم و به ستایش تو مشغولم

خدایا شکرت بابت این دعای زیبایی که کمکمون کرده که ازش یاد بگیریم. حضرت علی میگه اگر من رو در دوزخ بندازی باز هم در همان آتش فریاد میزنم که کجایی ای معبود من؟ ای ولی من؟ ای سرور من؟ من به ستایش تو مشغولم حتی توی اون شرایط! میگه حتی اگه من تو این شرایطم قرار بگیرم بازم این دینمه، بازم این ایمانمه، بازم این باورمه. خدای من چقدر میتونیم به تو نزدیک بشیم که اگر فکر کنیم که تو عذابمون هم میدی به واسطه ی کردار خودمونه نه به واسطه ی بدی تو، نه به واسطه ی خشم تو، به واسطه ی رفتار خودمونه. باز هم به جایی برسیم مثل علی (ع) که در اون لحظات هم به ستایش تو مشغول باشیم. در ادامه قشنگ توضیح میده این موضوع رو:

آیا چنین است که تو در دوزخ بانگ بنده ای مسلمان را بشنوی که برای مخالفتش به بند کشیده شده و مزه کیفر آن را به خاطر نافرمانیش چشیده و به خاطر جرم و خطایش در میان طبقات آن زندانی شده است و حال آنکه او همچون بنده ای امیدوار به رحمتت شیون کند و با زبان یکتا پرستان تو را ندا دهد و به پروردگاری تو توسل جوید، سرورا چگونه در عذاب بماند حال آنکه به آنچه از بردباری تو گذشته امیدوار است یا چگونه آتش او را به درد آرد در حالی که به فضل و مهربانی تو دلبسته است، یا چگونه زبانه آتش او را بسوزاند در حالی که تو آوای او شنوی و جایگاهش ببینی، یا چگونه خروش شراره آتش او را فراگیرد و حال آنکه ناتوانی او را دانی یا چگونه در میان طبقات آتش پریشان ماند در حالی که تو راستی و صداقت او شناسی ، یا چگونه ماموران آتش او را به تندی رانند و حال آنکه تو را ندا دهد پروردگارا، یا چگونه برای رهایی از آتش به فضل تو امید بندد حال آنکه تواو را در آتش به حال خود واگذاری، هرگز چنین گمانی بر تو نرود و فضل و عطای تو اینسان شناخته نشده است و به آن نیکی و احسانی که نسبت به یکتاپرستان داشته ای همگون و همانند نیست، پس به یقین دانم که اگر فرمان تو بر این نمیرفت که ستیزندگانت را کیفر دهی و اگر حکم حتمی نمی راندی که بدخواهانت در آتش دوزخ جاودان مانند بی گمان آتش را سرد و سازگار می نمودی و برای کسی در آنجا نه جایگاهی بود و نه درگاهی، ولی تو که نام هایت پاک و منزه است، سوگند خورده ای که دوزخ را از آدمیان و پریان کافر انباشته سازی و بدخواهان را در آنجا ماندگار نمایی و تو که از حد ستایش والاتری، در آغاز چنین گفتی و به نعمت هایت بر بندگان منت نهادی که آیا مومنان با تبهکاران یکسانند، نه یکسان نیستند

بازهم علی (ع) از یکتاپرستی صحبت میکنه. علی (ع) بر این باوره با اون نگاهی که به خداوند داره و اون باوری که از خداوند داره، خداوند بنده ی یکتاپرستش رو در آتش دوزخ نمی افکند. خداوندی که فضل داره و رحمتش بر تمام جهان، خوان نعمتش برای تمام جهان گسترده شده، دلبندش رو، فرزندش رو، بنده ی خودش رو در آتش نمیندازه. این نگاه متفاوته. بله در مورد خداوند صحبت میکنه، میگه تو قول دادی، تو قسم خوردی که جهنم رو از کافران انس و جن پر میکنی به خاطر اینکه گفتی آیا مومنان و کافران با هم یکسانند؟ نه یکسان نیستند. بله تو قول دادی اینو اما در مورد منی که یک بنده ی یکتاپرست تو هستم، در مورد بقیه ی یکتاپرستان، در مورد بقیه ی مومنان یه همچین نگاهی من به تو ندارم، یه همچین باوری نسبت به تو ندارم. این نگاه ما به خداوند باشه که خداوند رو خیلی عظیم، خیلی بزرگ ببینیم، خودمون رو خیلی کوچیک ببینیم در مقابل خداوند. اما خداوند وعده داده که جای مومنان، جای یکتاپرستان بهشته، نگران چیزی نباش. ما نمیتونیم با ترس از خداوند عاشق خداوند بشیم، ما نمیتونیم با ترس از خداوند خدا رو بپرستیم. عشق به خداوند با ترس به وجود نمیاد، ترس گناه بیشتر رو به وجود میاره. نمیتونی که با ترس خداوند خداپرست بشی، یکتاپرست بشی. خدا ترس نداره “انی اخاف من مقام ربه” من از مقام پروردگارم میترسم، نه خودش. خدا ترس نداره، خدا عشق مطلقه.

اگر من یا هرکس دیگه ای در اون دنیا به جهنم بریم به خاطر اعمال و رفتار خودمونه. جهنم چیه؟ جهنم چیزی نیست غیر از قطع رابطه یا دوری از رابطه ی ما با پروردگار خودمون. جهنم اون لحظه ای هست که تو دستتو روی گلوی خودت میذاری و شریان انرژی بخش حیات رو از خودت قطع میکنی. چه احساسی داری؟ این جهنم توئه، این جهنم جهانه، این جهنم اون دنیاس. یه نفر اگه با زور گلوی شما رو بگیره چه احساسی دارید؟ چه احساس وحشتناکی رو تجربه می کنید؟ این همون اتفاقیه که در جهنم برای افراد میفته. خداوند کسی رو عذاب نمیکنه، وقتی رابطه ی ما با خداوند قطع میشه، وقتی بین ما و مبدا هستی و منبع جهان هستی فاصله میفته این دوری جهنم رو برای ما ایجاد میکنه. این جهنم یک جهنم خودساخته هست، نه چیزی که خداوند ما رو بندازه توی آتیش. مثل کسی می مونه که عاشقش باشی، دوسش داشته باشی، بمیری براش و اون تو رو ترک کنه و از زندگی تو بره بیرون، چه جهنمی برات بوجود میاد؟ وقتی که ما یکی رو خیلی دوست داشته باشیم، خیلی خیلی براش ارزش قائل باشیم، بعد اون ما رو ترک کنه از پیش ما بره چه اتفاقی برای ما میفته؟ چه جهنمی رو بوجود میاریم؟ آیا اون برای ما جهنم بوجود میاره یا خودمون برای خودمون بوجود میاریم؟ جواب اینه که خودمون برای خودمون بوجود میاریم این جهنم رو، این جهنمی نیست که اون برای ما بوجود بیاره. در اون دنیا هم وقتی رابطه ی ما با خداوند قطع باشه اون دنیا ما تنهاییم، ما بی کسیم. این تنهایی و این طردشدگی و این بی کسی جهنم رو برای ما به وجود میاره، نه اینکه خدا ما رو عذاب کنه، خودمون خودمونو عذاب میکنیم. اما کسی که به خدا ایمان داره، کسی که به یگانگی خدا ایمان داره، کسی که رفتارهاش، اعمالش داره این رو نشون میده نه فقط گفتارش، هم این دنیا خداوند رو تو وجودش داره و داره آرام زندگی میکنه هم اون دنیا. تنها ملاک یک مومن از دیدگاه عباسمنش آرامششه. “الا بذکرالله تطمئن القلوب” تنها معیاری که من میتونم بفهمم که چقدر من امروز به خدا نزدیک بودم اینه که من چقدر آرامش داشتم امروز؟ این تنها معیاریه که من حداقل میتونم درک کنم. اگر من در زندگیم آرامم، اگر ترس ندارم، اگر نگرانی ندارم، اگر خشم ندارم، اگر امیدوارم، اگر عشق دارم، اگر ایمان دارم، اگر آرامش دارم، من با خدای خودم در رابطه هستم، من با خدای خودم هماهنگ هستم، من با انرژی مبدا جهان هستی هماهنگ و همسو هستم. وقتی که من با خدای خودم رابطه نداشته باشم، من عصبانیم، من خشمگینم، من گریانم، من افسرده ام، من تنهام، من در همین جهان جهنم رو تجربه میکنم وقتی که رابطه ی خودمو با خدا قطع میکنم. اون کاری با من نمیکنه، من دارم این کار رو با خودم انجام میدم. این شکل کوچیکی از قطع شدن رابطه در اون دنیاس.

معبودا و سرورا به حق نیرویی که تقدیر کرده ای و فرمانی که حتمی نمودی و بر هرکس راندی چیره شدی، از تو درخواست می کنم که در همین شب و همین ساعت بر من ببخشی هر خطایی که انجام داده ام و هر گناهی که مرتکب شده ام و هر زشت و ناروایی که نهان نموده ام و هر نادانی که کرده ام خواه مخفی و نهانش داشته ام و یا آشکار و عیانش ساخته ام و هر کژی که به نویسندگان گران پایه ات یعنی فرشتگان فرمان دادی که آن را یاداشت کنند، همان فرشتگانی که بر گماشتی تا هر چه از من سر زند ثبت کنند و آنان را همراه اعضایم گواهانی بر من ساختی و علاوه بر آن خود نیز مراقب من بودی و گواه چیزهایی شدی که بر آنها پوشیده بوده است و تو با مهربانی خود آنها را نهان داشتی و با فضل خود آن را پوشاندی

خدایا ما هم از تو درخواست میکنیم که از خطای ما بگذری، از گناهان ما دربگذری، ما رو هدایت کنی به راه راست، به راه کسانی که به آنها نعمت دادی، نه کسانی که بر آنها غضب کردی و نه گمراهان. خدایا ازت میخوام که کمکمون کنی، به ما کمک کنی که خودمونو پیدا کنیم، تو رو درک کنیم، نگاه قشنگ تری به تو داشته باشیم، نعمت هایی که به ما دادی رو فراموش نکنیم، ازت میخوایم که به ما راه صواب رو نشون بدی، راه خیر و برکت رو نشون بدی، ازت میخوایم که خودتو تو دل ما جا کنی، ازت میخوایم که همونجوری که از بچگی تا الان ما رو هدایت کردی، ما رو بزرگ کردی، از الان به بعد هم هدایتمون کنی و ببخشی ما رو، عصیان گری مونو ببخشی، بی معرفتی مونو ببخشی، ناسپاسی مونو ببخشی، ازت کمک میخوایم. ما به تو محتاجیم، همه ی جهان به تو محتاجند و تو عزیزی و عظیمی. ازت میخوام که کمکمون کنی.

و از تو درخواست می کنم که بهره ی مرا از هر چیزی که فرو فرستی و یا احسانی که بنمایی یا نیکی هایی که پخش کنی یا رزقی که بگستری یا گناهی که بیامرزی و یا کژی یا خطایی که بپوشانی فراوان کنی، پروردگارا پروردگارا پروردگارا معبودا و سرورا و صاحبا و ای مالک من، ای آنکه اختیارم به دست اوست ای دانا به پریشانی و بی نوایی ام، ای آگاه بر فقر و نداری ام، پروردگارا پروردگارا پروردگارا به حق خودت و به ذات پاک تو و به برترین نام ها و صفاتت از تو درخواست می کنم که روزان و شبان مرا به یادت آباد سازی و به خدمتت پیوسته داری و اعمالم پذیری تا کردارم و گفتارم همه یک جهت برای تو باشد و حالم همواره در خدمت تو، سرورا ای آنکه به تو تکیه دارم، ای که به سوی تو از حال زارم شکایت برم، پروردگارا پروردگارا پروردگارا اعضایم را بر انجام خدمتت نیرومند ساز و دلم را بر عزم و آهنگت قوی دار، و در بیم از مقامت به من جهد و تلاش بخش و در پیوستگی خدمتت مداومت ده تا در میدان های پیشتازان به سویت ره سپرم و در میان شتابندگان به درگاهت شتابم و در میان دلباختگان مقام قرب تو دل گشایم و همچون مخلصان به درگاهت نزدیک شوم و همانند یقین کنندگان از تو بترسم و در جوار رحمت تو همراه با مومنان در یک جا گرد آیم.

خدایا به ما کمک کن، خدایا به ما رزق بده، به ما سلامتی بده، به ما خوشبختی بده. خدایا ما به هرچی که تو داری فقیریم. داستان موسی یادم میاد این موقع، سوره قصص آیه 25، داستان موسی، مردی که در کاخ فرعون دعوا میکنه، درگیری ایجاد میکنه، با مشت میزنه یکی از سربازان فرعون رو میکشه و فرار میکنه و در بدبختی و در مشکلات سپری میکنه زندگی رو و یک جایی در آیه 25 سوره ی قصص فریاد میزنه خداوندا به هر خیری که از تو به من برسه من فقیرم، من محتاجم، و از اونجا بود و از این احساس بود، از این نیاز بود و از این درخواست بود که خداوند به موسی هرآنچه که خواست رو اعطا کرد. خداوندا ما هم مثل موسی، ما هم مثل علی به آنچه که تو داری نیازمند و محتاجیم، به هر خیری که از تو به ما برسه محتاجیم، به ما بده از خیر و نعمتت، از رزق و سلامتیت، یاد خودتو در دل ما زنده نگه دار. خدایا ما رو کمک کن، خدایا ما محتاج تو ایم، ما محتاج و نیازمند تو ایم، دست ما رو بگیر، خدایا ما رو هرگز به حال خودمون وامگذار، ما عصیانگریم. خدایا اگر ما کار اشتباهی کردیم قبل از اینکه این اشتباه رو ادامه بدیم گوشمون رو بپیچون، اشکال نداره این درد رو تحمل میکنیم بخاطر اینکه راه خطا رو ادامه ندیم. خدایا هرکجا دیدی داریم از مسیر دور میشیم گوشمونو محکم تر ببپیچون که بفهمیم. ما رو هرگز به حال خودمون وامگذار.

خداوندا هر که بد من خواهد بد او خواه و هر که به نیرنگ با من خواست به تدبیر خویش گرفتار کن و مرا در برخورداری از بهره ات در شمار بهترین بندگان خود قرار ده و در مقام و مرتبه ات جایگاهم را نزدیکتر از ایشان کن و تقرب من را در پیشگاهت مخصوص تر از آنان قرار ده و بی گمان چنین مقامی بدست نیاید مگر به فضل تو و بخشش و بزرگواریت را بر من ارزانی دار و به حق بزرگواریت به من لطف فرما و به حق مهربانیت مرا نگه دار و زبانم را به یاد خود گویا و دلم را به دوستی ات بی تاب گردان و به نیکی اجابت خود بر من منت نه و لغزشم نادیده گیر و گناهم بیامرز که همانا پرستش خود را بر بندگان واجب کرده ای و آنها را به دعایت فرمان داده ای و اجابت آن را ضمانت کرده ای.

خدایا خودت اجابت دعای ما رو ضمانت کردی. چقدر این جمله قشنگه: “و اذا سالک عبادی انی فانی قریب” من اجابت کننده ی درخواست هرکسی هستم که درخواست کنه به شرط اینکه به من ایمان بیاره و اون هم منو اجابت کنه. خدا ازت درخواست میکنیم با ایمان، با این باور که اجابت میکنی. دوست من اگر میخوای درخواست هات اجابت بشه باید باور داشته باشی که اجابت میشه، باید خدا رو به اندازه ی درخواست هات باور کنی، باید باور کنی که زورش میرسه که اجابت کنه، باید باور کنی که قدرتش رو داره، اون وقته که اجابت میشه. اما اگر دعا میکنی، اگر درخواست میکنی ولی خودتم باور نداری که خدا بتونه این کار رو برات انجام بده، نه به خاطر اینکه نتونه به خاطر اینکه در باور تو نمی گنجه درخواستت اجابت نمیشه. اگر برای علی (ع) این کار رو انجام داد بخاطر اینکه اون باور داشت که خداوند میتونه اونو نزدیک تر و نزدیک تر بکنه، میتونه از افراد خاص روزگار کنه. خداوند رو باور داشت، قدرتش رو باور داشت، لطفش رو باور داشت، اجابت دعا رو باور داشت و جواب گرفت. اگر میخوای جواب بگیری باید باورش کنی. حضرت علی (ع) در نامه ی 31 به امام حسن در نهج البلاغه هم اینو میگه که اجابت پروردگار به اندازه ی نیت توئه، به اندازه ی باور توئه، چقدر باورش میکنی؟ همون اندازه جواب میده، نه کمتر نه بیشتر، این راه زندگیه، این راه و رسم خداونده. هرچقدر باورش کنی همونقدر جواب میگیری. خدا رو باور کن هیچ کس دیگه رو باور نکن، نه کسی که تهدیدت میکنه، نه کسی که میگه پدرتو درمیارم، پوستتو میکنم، زیرآبتو میرنم، از کار اخراجت میکنم، بدبختت میکنم، اونو باور نکن، اون هیچ قدرتی نداره، هرچقدر مقام تو این دنیا داشته باشه، رئیس فلان قسمت باشه، ثروتمند فلان مملکت باشه، اون هیچگونه قدرتی نداره در زندگی تو، باورش نکن. اما خداوند رو باور کن که وعده داده و قول داده که دعای تو رو اجابت میکنه، اگر باورش کنی آن چیزی نیست که نتونی به دستش بیاری، هرچیزی رو که بخوای بهت میده اما به اندازه ی باور خودت نه بیشتر.

پروردگارا رو به سوی تو دارم و به سوی مهربانی تو دست نیاز دراز کرده ام پس سوگند به عزت و شکوهت که دعایم اجابت فرما و مرا به آرزویم برسان و از فضل خود نومیدم مگردان، مرا از گزند دشمنانم خواه پریان و خواه آدمیان برهان ای آنکه زود از بندگانت خشنود شوی بیامرز کسی را که برگ و نوایی جز دعا ندارد و همانا تو هر چه خواهی آن کنی ای آنکه نام او دارو و یاد او درمان و فرمانبرداری او توانگری و بی نیازی است، رحم آور بر کسی که سرمایه ای جز امید و سلاحی جز گریه ندارد ای تمام کننده نعمت ها، ای رفع کننده کیفرها، ای روشنایی وحشت زدگان در تاریکی ها، ای دانای نیاموخته، بر محمد و پیروان محمد درود فرست و با من آنگونه رفتار کن که تو را سزد و درود خدا بر فرستاده و پیشوایان فرخنده ی خاندانش باد و سلام فراوان خدا بر ایشان باد

خدایا شکرت، خدایا شکرت به خاطر اینهمه نعمتی که به ما دادی، به خاطر این کتاب قرآن، به خاطر این علی (ع)، به خاطر پیامبرت که بر ما فرستادی، خدایا شکرت. خدایا ازت درخواست میکنیم که ما رو کمک کنی چون چیزی غیر از این از تو توی ذهنمون نداریم، چون چیزی غیر از عشق نمیشناسیم از تو، چون سراغ دیگه ای ازت نداریم، چون سلاح دیگه ای نداریم جز دعا، چون ابزار دیگه ای نداریم جز درخواست. خودت کمکمون کن، خودت دستمونو بگیر.

پایان